Silalat di Angkola,
Bulung Gadung di Mandailing
Ulang marmayam amang di na sikola
Anggo gara-gara ni bujing-bujing



Selasa, 23 Desember 2008

Boa-boa

Assalamu 'Alaikum WW,

Tu barisan ni Hatobangon, songoni na i patobang, tu barisan ni mora boti kahanggi, boti muse tu barisan i anak boru.

Inda taraso, madung di ujung ni taon muse hita sasudena. Sadarion, tanggal 25 Dzulhijjah 1429 H, bararti markisar 5 ari nai na masuk muse ma hita tu Taon Baru 1430 H. Hum nabaru dope ari rayo, madung ari rayo muse, hum nabaru dope puaso, naget puaso muse ma. Secara sadar atope inda, tiop ari, tiop jom, tiop minit, bahkah tiop detik nadung urak muse mada jatahta namangolu di ginjang ni tano ni Tuhan on.

Jadi harani i, inda sala da roa nami molo hita evaluasi muse jolo dirinta sasudena, sanga nadung cukup do bohal atope nangkan obanonta ampot cogot kaduan on, ipio Tuhan tai ita mulak tu Rakhmat nia. Mudah-mudahan di taon nangkan naro sampe satorusna jadi ma hita halak na salalu pature diri, baik ia untuk hangoluan di ginjang ni tano on, tarutamo muse incogot on di adopan ni Tuhan ta, Amin Ya Arhamarrohimin.

Tarsaima jolo sian hami, harana na tempo panjang muse ma, jadi mungkin juo hami untuk sementara waktu inda Online, untuk i hami haropkon kamakluman ni koum-koum na markunjung di blog on. Insya Allah pasuo hita mulak di taon nangkan naro 1430 H.
Rasulullah SAW bersabda :

"Barangsiapa yang tahun ini (amal ibadahnya) lebih baik dari tahun sebelumnya, maka ia adalah orang yang beruntung. Dan barangsiapa yang tahun ini sama saja dengan tahun kemarin, adalah ia orang yang tertipu. Dan barangsiapa yang tahun ini lebih buruk dari tahun kemarin, maka ia adalah orang yang terkutuk".


SELAMAT TAHUN BARU ISLAM
1 MUHARRAM 1430 HIJIRIYAH


Fadhly Abadan Syakuro Nasution & Keluarga

Minggu, 14 Desember 2008

Madina - Minangkabau

SABARIBA DI HOMU SABARIBA DI AU

Di Rimbo Panti adong sada carito legenda antara ni halak Mandailing dohot halak Minang, songon on :
Adong ma dua halak namardongan, sada halak Mandailing sada nai halak Minang, kehe marburu ursa tu Rimbo Panti i. Singkat carito dapot kalai nadua ma sada Ursa di arangani, isarat kalai antong ursai tu untuk ni tor i, adong disi na napa disi ma halai giot marbagi.
"Sabariba jomu sabariba jau, ulu nai ita bagi dua" ning halak Mandailing i antong
"Indak bisa bantuak itu do, satangah di den satangah lai di ang, kapalonyo awak bagi duo" ning alak Minang i muse inda ra talu. Walhasil inda dong dapot kaputusanna, ipanenju alak Minang i alak Mandailing on.
"Ulang dongan" ning kalak Mandailing i
Iambang alak Minang on baen na tahan tenju alak Mandailing i so idokonna "ulang", ipanenju ia muse sakali nai.
"Madung udokon antong "ulang", leng ipupu bituamu" ning ia lao mambalos
Kasidunganna martenju halai nadua di arangani, inda dong namagoraina, inda dong muse namambotona, sampe "Is Death" kalai nadua.

BABIAK BATANG KAPEAK TU
Sutan Parinding, alak Minang na ro mangaranto tu Mandailing karejona mangguris apea. Disada maso kehe ma Sutan Parinding mangguris, kabotulan ro udan borngin nai, jadi dung lalu tu apea an, ida ia "Maraek Batang" mulak ia mulak tu huta. Ditongandalan pas di tekongan, pasuo ma Sutan Parinding dohot Japambiar, marsapa ma Japambiar :
"Aso mulak komu?" ning Japambiar
"Babiak (Maraek) Batang Kapeak Tu" ning Sutan Parinding
"Haaaaa, Babiaaaat????" ning Japambiar lao marlojong tu huta
Iambang Sutan Parinding sanga adong namangua, marlojong muse ia mangkojar si Japambiar, kasidunganna marsitulusan kalai nadua. Tarparogok muse ma halai nadua namarsikojaran i dohot Jando si Mungkir na get ke tu saba marbabo kacang, :
"Aha do namagua heeee" ning Jando si Mungkir pucat baen songgotna
"Adong babiat di apea-an ning Sutan Parinding" ning Japambiar torus marlojong.
Dohot muse marlojong Jando si Mungkir lao mandoik baen biarna, sar-sar doma abit jiak nia inda sodar ia.
Dung get lalu ma tu huta kira-kira dung aman baru marsipatorangan kalai natolu, untung ma Jando si Mungkir mangarti sotik-sotik bahasa Minang.
"Ijia Babiat?" ning Jando si Mungkir
"Di Apea an ning Sutan Parinding" ning Japambiar lao manutup mata nia rangkak
"Babiak, Indak Babiat Do, Maraek Batang" ning Sutan Parinding muse lao manutup mata nia dot jari-jari nia rangkak muse.
"Babiak nimu antong, inda Maraek Batang" ning Japambiar muse mangalus
"Oni, aso itutup komu mata muyu?" ning Jando si Mungkir muse marsapa dihalai nadua
"Pature jolo abitmu" ning Japambiar mandok Jando si Mungkir, rupana nadung sar-sar do abit nia na dohot-dohotan marlojongi, ban dalam nai sajo doma antong natinggal.

Kamis, 11 Desember 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Dua Bolas) Tamat


Tanggal sapulu Dzulhijjah nai dung kotu, marangkat ma Jasobaruddin dohot rombongan mangalutar Jumroh Aqobah di Mina. Halak marsosot inda tanggung bahatna, tai inda boto nataraso ilala Jasobaruddin. Dung lalu tu pilar nai, mangalutar ma Jasobaruddin pitu batu, "Bismillah Allohu Akbar" ning Jasobaruddin ma lao mangaramban tiangi sampe abis batu na pitu i. Inda puas ilala ia, irambankon ia muse saroben nia, hurang jou dope puasna irambankon ia muse solop nia. Get irambankon ia muse ma ikat pinggang nia, untung ma copat ia sodar, anggo inda madung sar-sar abit.

Di ari na paduana pe (Hari Tasyrik na partama) mangalutar muse ma Jasobaruddin dohot rombongan muloi sian Jumrotul Ula, Wustho dohot Aqobah. Soni muse ari Tasyrik napaduana dohot napatoluna, torus ma markurban Jasobaruddin di Mina sada Unto.

Dung habis hari Tasyrik potang nai targan so bonom mataniari, marangkat ma Jasobaruddin mulak tu Mokah malaksananaon Tawaf Ifadhoh torus sa'i, baru Tahallul Tsani (dung Tahallul Awal di Mina). Ibotak Jasobaruddin muse ma mulak obuk nia na baru tubui, licin muse mulak songon nabaru salose umroh i. Ilokotkon Pambimbing ni Halai i ma gorar Oji ni Jasobaruddin manjadi "Haji Abdurrahman Bin Abdul Malik".

"Mangan kita oji?" ning Malim Wahab ma mangarisak Jasobaruddin atiha margeler mangan di hotel mangida Jasobaruddin madung Marjubah nabontar, marlobe boti marsaroben di ulu, sada nai isalempangkon ia di abara nia.
"Tafadhdhol, Syukron" ning Jasobaruddin margaya bahasa Arab muse lao maniop-niop Tasbih.

Dua ari nai so marangat tu Jeddah so mulak tu Tanah Air, isompatkon Jasobaruddin juo dope Umroh marmiqot sian Tan'im, 15 rial do antong ongkosna. Marheranan jabat alak nabahat mangida Jasobaruddin baen asyikna na mar ibadah i.
"Tawaf satiop waktu, Umroh dor, Nasantak ma ho namaribadati" ning malim Wahab muse ma
"Ison maia dabo nabisa tawaf dot umroh on guru, jabat dung lalu tu Mandailing marlapu muse mon dot bustak" ning Jasobaruddin lao mikim.
.....
Dung salose mangan di ari napatoluna di Mokah manyogot-nyogot, mangkuling ma ketua rombongan tu sude jamaah anso rap marsiapma barang-barang dohot silua, harana naron angkan namarangkat ma tu Jeddah dung salose sumbayang Dzuhur. Sibuk muse ma Jasobaruddin marbalanjo baen silua, muloi sian tasbih, busayan, miyak wangi, tamar dohot na asing-asingna sampe donok ma waktu Dzuhur. Bahang di Masjidil Harom nasangat gogo, tarsonggot Jasobaruddin, taraso ma ilala ia bahaso nangkan namaninggalkon Mokah ma sadarion. Marangkat ma Jasobaruddin tu Masjidil Harom, ipaksa ia marsosot tu jolo ni Ka'bah i harana dung salose non sumbayang Dzuhur natorus ma Tawaf Wada' (Tawaf Perpisahan). targan so masuk Dzhuhur, tawaf sunat juo Jasobaruddin sakali nai sampe Muazzin Qomat, dapot ia ma pas di samping ni Hijril Ismail, torus ma sumbayang Dzuhur disi.

Dung siap sumbayang Dhuhur, mamutar ma Jasobaruddin tu Rukun Yamani torus tu Rukun Hajarol Aswad mamuloi Tawaf Wada'. Sian putaran napasadana santak salose, natangis sajoma Jasobaruddin harana mur so tartinggalkon ia ilala ia Masjidil Harom be, lobi songon na hamatean doma ilala ia ancitna. Dung Siap Tawaf, sumbayang sunat di Balakang ni Maqom Ibrahim, margese ma Jasobaruddin tu samping palan-palan maninggalkon Ka'bah, lao sasakali mangaligi Ka'bah torus tangis santak tu pintu sada torus kaluar sian masojid i, leng mangaligi juo Jasobaruddin tubalakang sampe bongkak doma mata nia natangis i sajo.
.....
Dung lalu tu Hotel, mangan arian, torus ma marsiap mijur tu toru harana madung isi kian ma motor painte rombongan na giot marangkat tu Jeddah. Markisar sajom dung ni marangkatma rombongan ni Jasobaruddin tu Jeddah. Anggo Jasobaruddin natangis sajo ma ia lao manaili tu pudi mangaligi sude Gurun Pasir dohot Mokah na itinggalkon i. Markisar tolu jom lalu ma tu Jeddah, dison maradian muse dope rombongan sumbayang Azhar lalu marmayam satongkin tu Laut Merah di Masojid Terapung painte borngin non markisar pukul sambilan so marangkat Pesawat tu Indonesia.
.....
Pukul salapan borngin marangkat muse ma rombongan tu Bandara King Abdul Aziz. Jasobaruddin baen nadung mangarti, inda be na canggung ia, olope halak namargoso mangurus tiket, pareso paspor sagalo macam, anggo Jasobaruddin madung santai sajo. Pendek ni carito madung di pesawat i Jasobaruddin dohot rombongan nangkan manuju tu Medan - Indonesia. Marangan-angan ma Jasobaruddin dibagasan roa nia, :
"Muloi antong sian Madinah santak tu Mokah, Arofah, Muzdalifah, Mina, mulak mulak tu Mokah, Insya Allah inda dong da ibaen waktu niba kacuali namaribadah sajo do, songoni juo aek na di inum inda nadong salain air Zam-zam". "Samantara pala dung lalu tu Mandailing tongkin nai minum aek Batang Gadis muse mon baya, ulang sugari maruba nian Tuhanku pangalangka niba dung tu Mandailing". "Gorar niba pe madung oji, otik bahatna nangkan jadi panutan ni halak mon, borat pe parjuangan salamo di Mokah, boratan muse dope tongkin nai mampartahankon gorar on, ulang sanga mardosa halak gara-gara niba". "Sumbayang niba angkon na totop mon diwaktuna, tingkah laku niba dohot pandangan niba angkon nai jago mon, obar niba ulang sai purpar be songon najolo, angkon namarsiajar agama muse mon mulak dung tu kampung, tongkin nai isuru halak iba mandoah sanga jadi imom inda bisa ia, maila mon" ning Jasobaruddin sajo ma dibagasan roa nia.
"Apalagi dung lalu muse tongkin nai tu Mandailing, inda songon nai Mokah be napasuo dohot iba, na mamutar dei saratus lapan pulu darajat napasuo jiba di Mokah dohot di Mandailing, sobar angkon nai pabahat mon, so jadi oji nibaon Haji Mabrur songon na idokon di Rasulullah SAW i".
.....
Tarpodom Jasobaruddin namarangan-angan i, tarsonggot ia madung maradian di Polonia Medan, inda na sodar ia be marlewatan pe pramugari ni pesawat i atiha songon naparjolo marangkati. Dung Kaluar sian Bandara torus ma marangkat tu Hotel, painte marangkat cogot tu Mandailing, tano nadung itinggalkon Jasobaruddin lobi opat pulu ari.
.....
Satonga kilo meter nai sian kampung ni Jasobaruddin, madung inte halak nabahat manyambut Jasobaruddin naro sian Mokah. I arak halak nabat ma Jasobaruddin tu Masojid sumbayang lao sujud syukur ma ia disi bahaso nadung siap sude mangkarejoho Rukun Islam na palaimana ima manuneon Ibadah Haji. Torus muse ma tu bagas ipataru halak nabahat, tarsonggot Jasobaruddin harana madung disi umak si Taing dohot si Taing manyambut Jasobaruddin. Dung siap ipagugut dohot sira, i upa-upa dohot danon, juguk ma Jasobaruddin diginjang ni amak lampisan lao marcarito lao mambagi-bagi silua di halak nabahat.
"Adope, kei Taing tu ampuan ni Pak Haji" ning alak bagasnia ma mandok si Taing lao mikim
"Olo, naron borngin ma bagian mu" ning Jasobaruddin ibagasan roa nia lao mikimmuse adop toru.....
TAMMAT

Jumat, 05 Desember 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Sabolas)

Madung sapoken lobi Jasobaruddin dohot rombongan di Mokah, madung dor Jasobaruddin tawaf sunat dohot umroh, harana mura do angkosna tu Tan'im mambuat miqot ni umroh. Di sakitar ni Masjidil Harom pe mur martamba ari mur sompit harana mur marami muse halak namarroan sian sude penjuru dunia. Tai anggo Jasobaruddin ba inda na porlu disia, rami-sorami sarupo do ilala Jasobaruddin sude, pokokna tiop masuk waktu madung di balakang ni Maqom Ibarohim ma ia, kadang muse madung di jolo ni Hijir Ismail.

Tanggal salapan Dzulqaidah (Hari Tarwiah), rombongan pe marangsur-angsur marangkat ma tu Arofah, soni juo Jasobaruddin dohot rombongan madung lalu di Arofah potang-potang nai. Dung sumbayang sunat ihrom di hotel, marangkat ma Jasobaruddin la mangompatas na godang namarbontuk rangsel lao manaek tu motor namardalan-so mardalan baen ramina. Rupana nadung lengkap do sude iparsiapkon Jasobaruddin di Mokah, itabusi ia rangsel, igoki ia air zam-zam 3 deriken, itabusi ia muse kue-kue parsiapan ampot tarlambat ro jatah.

Markumpul ma sude disi jamaah haji markisar tolu juta halak, nabontar doma sude, laik ma so indokon kalak on ma sebagai Padang Mahsyar Kecil di duniaon. Jasobaruddin madung masuk tu tenda, juguk ma ia disi marzikir inda tanggung khusukna. Maneteki ilu ni mata nia taringot dosa nadung salpu na dung tarlanjur dikarejohon. Ibuat ia Qur'an, mangaji ma ia disi dung salose kotu Isya sampe tonga borngin.

Subuh, sumbayang ma Jasobaruddin tu masojid Namiroh di Arofah, torus mulak tu tenda sarapan soni mangulaki mulak marzikir, sumbayang sunat dohot na lain-lainna. Dung masun waktu sumbayang Lhuhur, mur marsitutu muse ma halak maramal di tenda masing-masing, harana on ma muloina na idokon wukuf di Padang Arofah. Sora ni natangis sajo doma na binege sian tenda tu tenda manyosali sude kasalahan di waktu na lewat.

Santak masuk waktu Azhar, Jasobaruddin dohot rombongan nasibuk sajo dope marzikir di bagasan ni tenda sampe masuk waktu magorib. Dung sumbayang Magorib, marsiradu muse ma jamaah nabahat tu Jabal Rohmah (Parsuoan ni Nabi Adam dot Siti Hawa, inganan ni Rasulullah SAW marhutbah di Haji Wadak). Manaek Jasobaruddin tu ginjangan marisar-isar inda sodar baen asyikna nagiot maribadah i, dung lalu dope tuginjang so baru lomos ia mangida halak nabahat i mamontar doma ditoruan. Mandoah ma Jasobaruddin lao mamandang adop langit, mangido ampun soni mangido partolongan tu Tuhan tai ulang nian sugari tubalakang tongkin nai be marbalut dohot bustak ni dosa.

Dung puas ilala ia, mijur ma ia sian Jabal Rahmah, mulak manjalaki rombongan harana marangkat muse ma tu Muzdalifah (Mabit / Bermalam). Iambang Jasobaruddin nadao sian Arofah, rupana baya nadonokan do, cuma antong baen rami ni halak soni inda apil dalan harana ni tenda nasarupo ido so marmotor kalai tu Musdalifah. Mardalan so mardalan juo kendaraan manuju Musdalifah baen ramina, tonga borngin doma so lalu.

Ison Jasobaruddin dohot rombongan maradian musema marmalam lao manjalaki karekel nangkan ipake Malutar Jamroh.
"Denggan ligi, tarjoloki honon te ni ambeng!" ning Malim Wahab adob Jasobaruddin lao margiri
"Inda mangua i, so losi setan i, ulang dot batu sajo iramban, sasakali so iboto setan i na bau" ning Jasobaruddin lao manjalaki karekel di topi dalan i.

Isi ma sude Rombongan saborngini marmalam, modom marpakean umroh inda martenda. Tai antong hum gorarna do namarmalam, anggo Jasobaruddin inda namodom, harana leng urang puas jou ilala ia namarzikir i, jadi tiopma tasbihna lao gulung marbantal tas lao mangan-mangan roti soni lao minum air zam-zam na dioban nia sian Mokah.
Dung salose sumbayang Subuh Torang ari nai (10 Dzulhijjah), marsiap muse mardalan tu Mina get Malutar Jumroh. Targan so i, kehe muse ma marrami-rami tu Masy'aril Harom rap madoah soni mar taubah, torus ma arah tumina. Marlojong saotik di tontang ni Wadi Mahsyar (Tempat turunna Bala ni Tuhan tai) tu tentara Bergajah na ro sian Yaman nagiot manghancurkon Ka'bah.
Dung lalu tu Mina ribur muse jolo Jasobaruddin manjalaki tenda dohot dongan-dongan nadung marmagoan inda binoto sanga tudia, untungma bahat disi peta sanga didia lokasi ni kemah na sian Indonesiaon. Ijalaki muse kemah nasian Mandailing, dung marloja-loja baru marsuo.
Marsambung....

Senin, 01 Desember 2008

Uyup-uyup Bulu Parupuk

Uyup-uyup Bulu Parupuk
Nasolot Disopo Saba
Oli-oli Madung Mapukpuk
Na i opkop aha suada
"Carito on ulang hita tiru harana inda na contohon on!" ning udak Jamangampal ma mandok hami disada maso atiha daganak dope iba najolo.
.....
"Disana huta adong ma dua halak namardongan akrab, sada gorarna Jalandit sada nai Jabolut. Nadua halak on inda nadong karejona salain na get manjalak-jalaki nasimbil sajo (manangko)". "Ahado namusim di kampungi i madung dot kalai nampunana, padahal inda na unjung dot kalai manyuanna. Mardanon unte, mangan unte halai, mardanon rambutan maroban rambutan muse halai tubagas, mardanon lancat madung alai puna muse lancat ni halak" ning udak Jamangampal lao pature juguk nia markombangsila di tangga ni bagas godang atiha ro udan namanyimbur marayak pukul sambilan borngin.
Baen sannari musim parudan, buah-buahan pe tardokon madung mardanon sudena muloi sian Tarutung, Lancat, Manggis, Jambu Jambak (Boll), Rambutan dohot nalain-lainna. Si Jalandit dot Jabaolut pe madung sibuk muse mangintip-intip sanga didia naadong suan-sunan naso ijago, manombo madung modom bage halai dipadang-padangi painte mulak nampuna kobuni tuhuta so ibuat kalai non danon ni suan-suanani.
.....
Disada ari pas ari Jumahat, marniat ma halai nadua manangko Tarutung ni Ompung Londuk na kabotulan muse tarutungna tarutung Sijantung nagodang-godang boti tabo muse isina, menek-menek batuna. Pala ro ompung Londuk tu huta maroban tarutung merdet doma ijur si Jalandit dot si Jabolut mangidana, tai bia baenon, get mangankon inda dong epeng panabusina.
Dung lalu halai nadua tu kobun i, rupana na isi dope ompungi marjago tarutung painte adong namadabu. Ibaen ompungi rupana antong isi sopo-sopo nia nalampas martarup bulung ni salak, isi sajo maia marjago tarutung tiop ari. Pehhhaakk, pehhhaaak, koaaaakkk ning batuk matobang ni ompungi tarbege dialai nadua sian nadao. Leng juguk ma halai nadua di padang-padangi painte ompungi mulak arian sumbayang Jumahat, sampe tarpodom bage doma halai di las ni ari i.
Markisar jam sabolas antong mulak ma ompungi tu huta maroban tarutung boti get sumbayang Jumahat. Dung tarbege di Jalandit dot Jabolut nadung mulak ompungi tu huta, kaluar ma halai sian padang-padangi juguk ditopi ni kobuni painte adong tarutung na manampuk.
.....
Lobi sajom kalai nadua painteon inda dong juo namadabu, padahal ari madung get pukul sada. "Rapaakkkkkkk,....bummmm" rupana manampuk sada tarutungi ngon batang nai. Ijalakai halai nadua inda pasuo, rupana solot di rumpun ni salak. Dung onok dope so ida halai, bahaso nasolot do tarutung i pas di odong nai. Tarutungna ama nagodang, uskusna jadi, dosir ijur niba ibaen muap nai.
Marasok-asok ma Jalandit tu rumpun ni salaki so ulang tarduri pat nia, i ihutkon si Jabolut tingon pudi. Icubo Jalandit manjatana, inda dapot ia harana salakon na sosotan batangna songoni hodong nai. Leng marsitune-tunean ma halai nadua sanga songon jia pambuatna, ijalakan pe hayu baek houk-kouk inda dong. Asik-asik mambuatna halai nadua, tarbege ma dihalai batuk matobang ni ompung Londuk di rura-an lao ro, "pehhhhaaakkk, pehhhaaakkkk, koaaakkkk" ningna sajoma sora ni batuk nai di rura an lao manangkok.
Tarsonggot Jalandit lao curut tu balakang get lari, tai malang do harana susuk sijuguk-jugukan nia (mangido mohof : bumper nai na ngon balakang) tu duri ni salak. Mandoik Jalandit lao marlojong marsitulusan dohot si Jabolut.
....
Tibo di padang-padangi maradian ma halai nadua, madung mingis-ingis sajo Jalandit harana duri ni salak mangkatipul di balakang nia.
"Tolong jolo dongan jungkit e" ning Jalandit mandok Jabolut lao mambuka saraor nia unggil adop Jabolut.
"Ahhhhhhhh, iunggili ho au, Dot aha do i jungkit?" ning Jabolut
"Dohot Kotuk Gambo i mada!" ning Jalandit
Ijungkit Jabolut ma duri i sian sijuguk-jugukan nisi Jalandit, ".......puuuuuuuutttttt" ning sora ni angin si Jalandit lao mingis-ingis baen ancitna.
"Ahhhh dongan, madung ra iba manjungkitna i buang angin dope" ning Jabolut
"Mangido mohof dongan baen ancitna dei" ning Jalandit lao mingis maneteki ilu nai.
Tinggal sada nai doma duri i, pas i lambung buangan ni kanalpot si Jalandit, sapala ijungkit Jabolut, "puuuuuuutttttt" ning na muse sora nai, sakalion inda hum angin sajo nakaluar tai rupa mangalaoskon.
.....
"Mangalaoskon aha do uda?" ning si Pinomat muse dope adop uda Jamangampal namarcaritoi
"Mangalaoskon mada, hum soni pe inda iboto ho" ning udai antong adop si pinomat
"Manaonkon kalai nadua kasidunganna, tarutung ale inda dapot susuk muse dope balakangi tu duri". "Madung antong inda sumbayang Jumahat manangko muse dope" ning udai lao kehe tu lopo manadingkon kami namarjugukan lao martata.

Sabtu, 29 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Sapulu)

Tarpaida ma Jasobaruddin pintu masuk kota Makkah, inda sodar muse ia madung manetek aek ni mata nia, torus ma Jasobaruddin mambaca Doah Masuk Kota Makkah.

Lalu tu Mokkah markisar pukul 10 ma borngin, rombongan torus manuju Hotel manaruon tas dohot na lain-lainna. Ison mur ma rami muse ma sakamar, pala di Madinah salapan kalak do, dung tu Mokah lobi sapulu halak sakamar. Namun jaru songoni Jasobaruddin na santai sajo do, anggo ia nasibuk sajo ma naget maribadah apalagi inda suman ilala ia dope namarpakean Ihromi, get sosak sajo ilala ia tu Masjidil Harom mangaligi musojid i torus mangarejohon rukun ni Umroh so baru non Tahallul.

Lobi sa jom mangaturna sude so baru salose rombongan mangurus kamar ni hotel dot pakean na iparobanan sian Mandailing. Dung salose sude marangkat ma rombongan mardalan pat sian Maktab tu Masjidil Harom namarjarak kira-kira 500 meter sian Maktab ni alak Jasobaruddin. Dao dope tarida ma di Jasobaruddin halak nadung rami, padahal iambang ia nangkin nadung longon kalak baen nadung bagas borngini rupana namartamba rami do. Anggo dialaian antong jabat dung salose sumbayang Isya nadung ikunci mai masojid, anggo di Mokah rupana siang malam nasodongdo longonna. Tarpaida ma di Jasobaruddin pintu ni Masjidil Harom sian arah Misfalah ima pintu sada (Malik Abdul Aziz) mambaca doah ma ia, masuk torus lewat pintu sadai, imasukkon solop tu tas, mangalangka dot pat siamun mambaca doah musema Jasobaruddin dot rombongan. Mijur anak tangga torus mandatar, tarida ma di Jasobaruddin Ka'bah i, kiblat nai pake saonok naon pala sumbayang lima wakotu. Tangis ma Jasobaruddin nasangat gogo torus mambaca doah mangida ka'bah. Mijur anak tangga sakali nai, torus ma tu par tawafan i, ima lurusan ni Rukun Yamani. Jadi mardalan sotik nai pasuo ma dot rukun Hajarol Aswad, isima Jasobaruddin dot rombongan marniat tawaf "Bismillahi Allohu Akbar" lao mangisyaratkonna i ummah dot dua tangan niba, torusma mamutar mangiutkon pambimbing nai lao mambaca zikir, mangalintasi tontang ni Multazam, Pintu Ka'bah, Maqom Ibrohim, rukun Iraqi, Al-Hateem (Hijir Ismail), rukun Syami, torus tu rukun Yamani (iangkat muse tangan siamun lao mambaca "Bismillahi Allahu Akbar), lalu muse mulak tu Rukun Hajarol Aswad, ibaca muse ma mulak songon nangkinani torus muse mulak marzikir.

Muloi nangkin tawaf sian topi do, tai mur-margeser tu tonga, harana soni nai parsiajari ni Jasobaruddin atiha manasik, target nia get mancium Hajarol Aswad mada. Salose tawaf pitu kali, namamutar sajo dope Jasobaruddin, inda baen natawaf ia, tai inda bisa kaluar, madung mogap ilala ia ditonga ni alak nabahat i. Kasidunganna dohot muse Jasobaruddin marsosot di dinding ni Ka'bah i, mandoah ia tu Tuhan tai so ilehen disia kamudahan, Alhamdulillah dapot ia juo di Multazam i, ibaen ia dua tangan nia soni indora nia sonjia na iajarkon ni Rasulullah SAW. Mandoah maia disi "Ya Allah, inda bahat pangidoanku, Salamatkon kami sian milas ni Narako dunia dohot Narako Akhirat, Amin".

Asik-asik mandoah, inda sodar ia madung ilampisi bayo nagodang muse Jasobaruddin dibalakang nia, mogap doma ilala ia, margeser ia tu siamun tu pintu ni ka'bah i, itombeng anak boru muse Jasobaruddin, inda lalu dope dapot ia Hajarol Aswad i.

"Insya Allah lapang dope waktu" ning roa nia lao dohot muse mulak mamutar marusaho kaluar sian galombang ni tawaf i lao margeser sotik-sotik tu siamun. Hampir muse dua putaran so baru bisa Jasobaruddin kaluar. Sapala Sodar ia madung tontang ni panjawean air zam-zam i. Ilotap ia minum jolo satongkin, isiramkon ia muse tu ulunia air zam-zam i, inda puas ilala ia iparbaharui ia muse mulak wuduk nia so litak sude ibaen air zam-zami. "Cogot uoban doma jerigen so uparidion air zam-zam on, dompak sonon maia on" ning roa Jasobaruddin sasada ia. Manaek Jasobaruddin tuginjang tontangan ni Maqom Ibarohim ilambung ni tiang masojid i, isi ma ia Sumbayang Sunat Tawaf.

Dung salose sumbayang sunat tawaf, ijalak-jalaki ia pintu tu Sa'i, inda iboto ia sanga ijia.
Syukurnai ma adong polisi, marsapa ma Jasobaruddin pake bahasa Arab na hurang lancar.
"Ustad, ustad, Babul Sa'i, Babul Sa'i?" ning Jasobaruddin ma adop polisi i
"Hadza Babul Sa'i" ning polisi i lao manyarat Jasobaruddin tu si, rupana tar tolu meter do sian lambung nia.
"Syukron, Syukron" ning Jasobaruddin lao mangapus-apus janggut ni polisi i salao mangkalukna baen jopna roa nia.

Masuk ma Jasobaruddin di tonga ni halak nabahat i tu sabolah kanan, manaek sotik tu ginjang (Bukit Sofa), marniat sai lao mandoah tu Tuhan tai so ilehen juo disia kamudahan. Mardalan ma Jasobaruddin marisar-isar, pas tontang ni Pilar Hijau (lampu Hijau) marlojong ma Jasobaruddin lao mambaca doah. Torus muse tu Marwah, manaek saotik tuginjang, mulak muse mulak tu Sofa. Soni ma satorusna sampe pitu kali, juguk ma Jasobaruddin di Marwah disudut ni bukiti paite ampot adong na itandaan get margunting obuk tandona nadung salose Umroh (Tahallul). Tarida ma disia dongan sarombongan na sa'i dope, "Alhamdulillah, madung salose au" ning roa nia dibagasan. Markisar sajom markumpul ma sude rombongan di Marwah, margunting obuk ma disi.

Rombongan pe mulak ma tu Hotel, tai Jasobaruddin inda napuas dope ilala ia, ilambung ni Hotel Hilton i tarida disia adong parpangkasan. Masuk ia tusi, "botak, botak" ningia adop tukang cukur i, obotak kalai muse limus ulu ni Jasobaruddin, lalu tu hotel bahat doma naso manandai ia.

"Madung ibotak kuida, aha muse doma tongkin nai i cukuron pala Tahallul muse di Mina?" ning Malim Wahab ma mangarisak.

"Insya Allah tubu dei mulak, na onokan dope waktuna" ning Jasobaruddin lao martata.

Soni sajoma karejo ni Jasobaruddin salamo di Mokah, Manyogot targan so masuk subuh Tawaf sunat ia jolo, madung Azan bilal nai natawaf dope ia sampe i suruon polisi i manopi. Purak-purak Jasobaruddin manopi, mamutar muse ia mulak. Manombo di jolo ni ka'bahi botul doma ia sumbayang. Siap sumbayang subuh, tawaf muse mulak sakali nai, soni juo non sumbayang Luhur, Ashar, Magorib dohot Isya.

"Ison maia nabisa tawaf on, inda bisa di Mandailing on", ning Jasobaruddin sajo ma ibagasan roa nia. Sampe disada maso, pas masuk qomat pas Jasobaruddin dilambung ni Hajarol Aswad i. Siap mambori solom marlojong Jasobaruddin tu Hajarol Aswad i, i ummah ia lao tangis, baen nai tarik ni alak doma ulu nia ngon balakang so morot ia, "Alhamdulillah dapot juo mangummah Hajarol Aswad on" ning Jasobaruddin sasada ia.

Soni ma torus karejo Jasobaruddin di Mokah painte masuk Hari Tarwiyah (8 Dzulhijjah) so ibarangkatkon tu Padang Arofah.

Marsambung....

Bondar Nada Gadu

Pangarang : Gozali
Judul : Bondar Nada Gadu
Editing : FAS Nasution

Disada huta najolo di Mandailing adong ma tolu halak namardongan sauduran, halai natolu on inda nadong namarkarejo, jadi na pengangguran do atoluna. Nasada margorar si Badu, nasada margorar si Batu, nasadanai margorar Jarundut. Gorarnape antong naso markarejo, ulang majolo angkon namanabusi baju nabaru, hum panabusi sigaret pe inda adong.
"Ua ni alak mai naso karejo, lalu mai tongkin nai mangan so mangan iba" ning si Murni ma disada maso mandok si Badu atiha si Badu mangepek-epek ia. Tar sabulan do antong dung ni marikah lari ma si Murni tu kampung sabolah, tinggal ma si Badu rongit-rongitan.
Asing muse si Batu, si Miskah giot do sugari disia, tai si Batu ama na lobi gombal ilalana. "Giot pe ho dabo anggi diau, mabiar au mangan takar ko di hamian incogoton, idahoma sanga songon jia parkancitan nami" ningia ma disada maso atiha mangkusip.
"Anggo mangan takar ba inda ra au" ning si Miskah muse antong manjawab, dampor doma ilala si Batu. Markisar dua poken muse sian i, ro muse ma manyapai ia na ngon Medan, tinggal muse ma si Batu manatap langit. Manombo nadung mangecek bage do ia sada-sada ia, mekel muse ia pala gidik ilala ia (inda ba sianyang dei, atiha mar telephon do da maksudna).
Jarundut antong lain muse, nalobi lakuna ilalana, padahal inda nadong nadapot nia, baen ro si Karlina tubagas ni halai i disada waktu manyapai pining, idokon-dokon iama tu si Badu dot si Batu na giot si Karlina disia.
.....
Ari Sinayani, marpokat ma halai natolu get ke mangkail tu Batang Gadis. Jadi marangkat ma halai sian huta rap maroban kail na boti dohot pamoranna. Ditongandalan maradian ma halai disopo si Jamangupat na kabaotulan mulak tu huta balanjo. "Get mangkail pe inda dong sigaret" ning si Badu ma lao manjalak-jalaki sanggak ni manuk ampot adong namarpira, angan-angan nia na get manangko pira nai ma get gadison so adong panabusi sigaret. Dapot ia ma manuk nadompak disanggak nai, ikahap ia ma sanga adong pirana, bo rupana inda na marpira manukon, namangaranga-rangai sajo do. Leng ikahap ia juo, bo rupa tarjama ia te ni manuki na sogodang ni induk pat.
"Adong do?" ning si Batu marsapa.
"Adong, inda tarbuat au, i turbing inang nai au" ning si Badu
Kehe muse si Batu mangkahap na, ikahap ia muse te ni manuki, muap tolupulu pitu doma tangan nia. "Ulang iba sajo na hona" ningia ma ibagasan roa nia.
"Kei jolo kahap!, inda dapot au, nalampasan sanggak nai" ning si Batu ma mandok Jarundut
Ikahap Jarundut ma sanggak nai, marlapu muse tangan nia dot te ni manuki. "Naso labo ma hamu nadua da" ning Jarundut ma mandok si Badu dot si Batu lao manganggo tangan nia. Madung iboto ia do na bau te ni manuk, ianggo ia muse dope tangan nia.
....
Dung lalu tu Batang Gadis, marsijalaki ganannabema pangkailan, juguk ma Jarundut diginjang ni batu nagodang tai indape na mangkail dope ia, ahamuse mai jabat karejona anggo inda marende.
Bondar Baya Nada Gadu
Naisuan di rodang-rodang

Pala Bonggal Baya Nada Lalu
Nada tartontang mata ni dongan
.....
Bondar Baya Nada Gadu
Panyiborangan Ni Siri-siri
Pala Bonggal Ale baya Karlina Nada Lalu
Alamat ni Badan manggantung diri......
"Anggo gombal ngana tanggung, tai mangida adaborupe namabiar doho" ning si Badu lao mamasang goya tu kail niai.
"Iambang ia roangku na tagi namatei" ning si Batu muse lao manyambung pamoran bulu mario na ioban nia ngon kobun na tuari sada.

Rabu, 26 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Sambilan)


Hita tinggalkon ma jolo Jasobaruddin nadung asyik maribadat di Masojid Nabawi di Madinah, nadung matondik bage do ia di masojid i baen ngali ni AC nai padahal pandokon ni alak sian on inda tanggung milasna disadun, ita tungkir jolo alak bagas nia di balikan.
.....
Rupana dung naro Jasobaruddin pangabisan ari rayoi, jungada dungni isangajo umak si Taing ro tu Pasar Kotanopan manyapai halak dongan sahuta ni Jasobaruddin sanga nabotul do sanga inda na kehe Jasobaruddin tu Mokah.
"Adong mei roangku tolu poken dung marangkat" ning umak si Kobet ma mandok umak Sitaing.
Indabedabe manyosal godang ilala umak si Taing dibagasan roa nia, marniat muse ma ia get ro mulak manopotkon Jasobaruddin.
"Anggo uoban si Taing inda tarbaen ia i na so ra" ningna sajoma dibagasan roa nia.
....
Pendek ni caritona marangkat muse ma umak si Taing dohot si Taing mulak tu napa-napaon tubagas ni halai nadung onok di tinggalkon kalai nadua. Dung lalu tu huta, bahat muse ma carito ni halak, goararna pe antong namarkampung, bolang ni halak dei nanida anggo bolang niba inda jungada i ipareso.
"Oiii, pado uamu be ro mulak ibe, anggo au sugari ngajauibe!" ning jando si Tumbur muse ma mulak songon na cimburu.
"Sonjia mantong ibaen, angke danak ison bo" ning umak si Taing antong songon namambela diri.
"Bo, danak i sajo itaruon, ijakalan mulak poso-poso" ning jando si Tumbur muse ma mangalap-alapi, padahal iape madung lima taon marando inda nadapot nia poso-poso. Ulang majolo poso-poso, nadung mabalu pe inda pe na unjung ro manyapai ia.
"Ise muse ma nagiot jiba nadung markerut" ning umak si Taing antong.
"Lagi antong hodo najolo nalari" ning jando si Tumbur muse nasangat mangharop Jasobaruddin giot disia.
"Mangalehen pangajaran dei so ra ia marusaho, buktina onmabo Alhamdulillah madung marhasil, olope antong naso dohot iba tu Mokah" ning umak si Taing lao masuk tu bagas dung dapot ia kunci ni bagas di ombari.
.....
Keta mulak tu Madinah ita pareso muse Jasobaruddin nadung sapulu ari disadun, tibo ma waktu na get marangkat tu Mokah mangarejohon Umroh dohot Haji. Dung siap mangarejohon Arba'in, disada waktu dung sumbayang Lhuhur, ziarah Wada' musema rombongan sudena tu Makam ni Rasulullah SAW, madoah ma Jasobaruddin lao lewat di makam i, mudah-mudahan bisa mulak pasuo dohot makam ni Rasulullah pinomat sakali nai, soni muse incogoton pala di akhirat, jadima sugari iba tarmasuk sada halak nadilehen safaat ni Rasulullah.
Dung lalu tu Hotel, margonti ma maridi Ihrom torus marpaen Ihrom boti mangurus obanon muloi sian pakean santak tu silua nadung ditabusan. Gorarna pe sakali on dope pakean Ihrom, rundut doma da pamasang ni Jasobaruddin untungma na pake ikat pinggang, anggo inda madung sar-sar abit ni Jasobaruddin. Motor madung inte, rombongan pe masukma sada-sada tu motor manuju Dzulhulaifah (Bir Ali) mambuat miqot ni Umroh.
....
Dung lalu tu Bir Ali, sumbayang sunat ma dua rokaat, sumbayang ihrom torus marniat "Labbaik Allohumma Umroh" torus manaek motor. Muloi ma mar talbiyah rombongan digijang motor i marrami-rami, lao tangis palan-palan Jasobaruddin pe dohot juo ma martalbiah, "Labbaik, Allohumma Labbaik, Labbaika Lasyarikalaka Labbaik, Innal hamd, wanni'matalaka walmulk, lasyarika laka" dst. Muloi muse ma mamandang Jasobaruddin tuluar, tarbayang muse ma disia Rasulullah SAW najolo atiha mambolus padang pasir na tandusi.
Marsambung.....

Mandailing Julu - Mandailing Godang (Lubis - Nasution)

Olo pe na rap mar gorar Mandailing, tai sabotulna bahat juo doda parbedaan ni Bahasa nai, olope antong na leng mangarti iba, cuma pala pas baru idope binege, kadang ganjil juo di suping niba. Tai on ba inda namangua on, tando na dei baen kayo na hita, harana inda na Bahasa Mandailing sajo di hita an. Bahatdo Bahasa na lain, contona : Bahasa Muara Sipongi (leng namangarti do halai i bahasa Mandailing, iba dei naso mangarti bahasa ni halai), Bahasa Siladang / Aek Banir pe soni juo, Bahasa di Natal dot Batahan donok tu Bahasa Minang, soni muse tu Bahasa Jawa nadung onok tinggal di hitaon misalna Aek Galoga Panyabungan, Sidojadi Malintang, Trans Sinunukan dohot nalainna.
"Copek sakotik!" ning kalak Muara Sipongi
"Kacapik Sakatik!" ning kalak Siladang
"Paisar ale!" ning kalak Mandailing Julu
"Paipas sotik!" ning kalak Mandailing Godang
"Cepeten Sitik" ning kalak Jawa muse mai
.....
"Adong Sikekmu?" ning kalak Mandailing Julu
"Adong Surimu?" ning kalak Mandailing Godang
.....
"Pataing au" ning kalak Mandailing Julu
"Painte au" ning kalak Mandailing Godang
.....
"Ulang retuk!" ning kalak Mandailing julu
"Ulang marsurak" ning kalak Mandailing Godang
.....
Na anehna pala dung marmutik suan-suanani, di Mandailing julu idokon kalak mai Marbatu, pala di Mandailing Godang didokon kalak Mardanon. Ning roangku inda adong na pas nadua2 on, harana pala Marbatu Lancat-i, inda mungkin tarpangan baen pirna (Batu), soni juo pala Mardanon, inda mungkin juo tubu eme (Danon) di batang ni lancat i. Jadi pala get ipadonok tu Bahasa Indonesia, ning roangku dongan degenan mai ita baen Marbuah (ibuat sian Berbuah), biado ale, cocok do roa muyu?
.....
Baru-baru pindah kami sian Mandailing Julu tu Mandailing Godang, dodas mai irisak kalak au, "Hei Iken (ucok), Pataing Au Naon Ditoru Ni Batang Aponji i!" ningna mai mangarisak. Bo, ujawab muse antong "Monga do langa Lian?, Kei majolo Tetek darat tu lambung ni Ciak-Ciaki!" ningku mai mambalos, rap martata ma hami i. Ciak-ciak di Mandailing julu antong Sangge-Sangge dei gorarna. Tetek di Mandailing Godang (maaf miting), di Mandailing julu adong dei kampung nasotola mandok tetek sumbarangan harana naroncam dei, Eh rupana pula Bahasa Indonesia na lai muse dei artina.
.....
Aaahhhhhh Madina Yang Madani

Kamis, 20 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Salapan)

Jam tonga tolu andostorang tarsonggot ma Jasobaruddin modom, torus maridi, manjawek marangkat ma halai marrami-rami tu Masjidinnabawi namarjarak markisar 300 meter sian hotel i. Saratus meter nai manonpotkon Masojid tarpaida ma di Jasobaruddin Kubah Hijau i, taringot ma ia dikaji atiha manasik di kampung bahasona di toru nai mai Jasad ni Rasulullah SAW, inda tarbaen Jasobaruddin juo antong naso tangis torus-torusan mamandang tu Kubah i, tarbayang ma disia sude sejarah ni Rasulullah SAW nai parsiajari najolo atiha sikola.
.....
Masuk ma rombongan sian pintu Babus Salam, marsosot harana ni baen rami ni halak. Tarpaida ma di Jasobaruddin halak namarsosot, get marsituling-tulingan doma, marsapa Jasaobaruddin di Pambimbing ni halai, itorangkaon adun ma bahaso i mai na idokon Roudhah. Mambege Roudhah, marisar-isar muse Jasobaruddin tusadun, harana ingot ia kaji atiha Manasik bahaso Roudhah on tempat na mukobul sagalo pangidoan. Tarpaida ma disia bahaso warna ni karpet nai narata, lain sian warna ni karpet di tempat na asing. Dung sampe Jasobaruddin tu si, inda nadapotan inganan ia be harana baen rami ni halak. Asyik-asyik longang Jasobaruddin, hona tulingkon ia tingon balakang, bo rupa unggal tu Karpet na ratai, akhirna dapot bagian juo Jasobaruddin sumbayang di Roudhah, muloi sian sumbayang sunat sampe sumbayang subuh torus mandoah sapuas-puasna ilala ia.
.....
Dung salose sumbayang subuh, mardalan ma Jasobaruddin mangihutkon jamaah na lain, mangalewati makam ni Rasulullah SAW, atiha marsosot disi mambori solom ma Jasobaruddin.
Assalamu Alaika Ya Rosullah, Assalamu Alaika Ya Habiballoh....torus muse tu sahabat Abu Bakar Assiddiq, soni juo tu Umar Bin Khattab, tangis muse ma Jasobaruddin nalobi gogo, lao mandoah.
"Haji, haji, hadza qiblat!" ning polisi mandok Jasobaruddin lao manudu tu Kiblat, rupana nangkin mandoah Jasobaruddin adop makam i, tarpaida di polisi.

Dung puas ialal ia mandoah soni mamandang di makam i, kaluar ma Jasobaruddin sian Pintu Babul Baqi' torus manjalaki rombongan nia get siarah tu Baqi' (kuburan ni para Sahabat). Dung salose ngon Baqi' mulak ma rombongan tu Hotel sarapan lao mangaso.
.....
Torang ari nai, rombongan siarah ma tu tempat-tempat na marsejarah na adong di Madinah dimuloi ma sian Masjid Quba' (musojid na parjolo-jolo i bangun Rosulullah SAW). Masuk ma sude rombongan tu son, dung salose manjawek torus sumbayang tahiyatul masjid boti dohot iktikaf santongkin.

Dung ni, mardalan muse ma rombongan tu Masojid Qiblatain (Dua Kiblat, di Masojid on ma Rasulullah dapot wahyu mamindahkon Kiblat sian Masjid Masjid Aqso di Palestina tu Masjidil Haram Makkah).

Pardalanan torus manuju Gunung Uhud, tempat paporangan na paduana na dohot Rasulullah SAW disada tor na idokon Jabal Rumat, inda tahan Jasobaruddin antong baya naso tangis, tarbayang ma disia sude parjuangan ni Rasulullah SAW najolo atiha matipul jabat ipon ni ibana harana pasukan pamanah na ditempatkon dibukit i mijur marsiradu Ghonimah (harto rampasan porang).

Sidung ni, mardlan muse ma rombongan tu Khondaq (Parit na i bangun ni Rasulullah dohot sahabat untuk manangkis serangan ni kaum kafir Quraish Makkah). Dung siap mangaligi-ligi, sumbayangma rombongan di Masojid Tujuh Khandaq.
....
Rombongan mulak tu Hotel torus tu Masjidinnabawi, mangalanjutkon sumbayang 40 waktu marjamaah sampe tibo waktuna dibarangkatkon tu Mokah. Soni juoma karejo Jasobaruddin tiop ari, hampir muse satiop salose sumbayang balanjo muse ma ia baen silua di luar ni masojid i, muloi sian tasbih, tintin, jom, baju jubah, saroben, siwak, dohot na lain-lainna. Inda lupa muse ia mambuat qur'an na adong diluar baen wakaf di masojid.


Marsambung.....

Rabu, 19 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Pitu)

Dung salose sumbayang manjamak di Bandara King Abdul Aziz di Jeddah, markisar dua jom dungi roma angkutan ni Jasobaruddin dohot rombongan manuju Madinah. Sapanjang pardalanan olope nadung loja boti nahurang podom, mamandang-mandang sajoma Jasobaruddin sapanjang di pardalanani. Tarbayang ma disia Nabinta Muhammad Rasulullah SAW najolo dompak hijrah ngon Mokah tu Madinah mardalan pat, mangalewati gurun pasir nalobi milas naso marsuan-suanan, paling-paling mai adong tarida tarsongon sihirput gaja di hita an, salobina padang pasir doma, manombo adong juo sotik-sotik kobun tamar dohot unto sanga kibas namardalan. Maneteki ilu ni Jasobaruddin mamandang on sasudena, sonima Cinta boti sayangna Rasulullah di ummat niaon, rela ia marjuang manghadopi on sasudena bahkan kadang inda hum na manetekkon aek ni mata, dohot manetekkon mudar pe itaonkon Rasulullah do.

"Na tinggal na mangaumkon sajo doma agamaon, leng payah sajo ilala ho pala get maribadat!" ning Jasobaruddin lao manampar-nampar pat nia.

"Ligi majolo na dijolo mon, hamparan ni pasir do sudena, gunung pe batu do, ison ma Rasulullah najolo marjuang". "Anggo ho di hamuan asal ma na ra marusaho, Tano Sere do, Batang Gadis mangalir sian Gunung Kulabu, rura gok diantara ni tor tu tor, hayu bahat, arangan bolak, saba mambontang saluas mata mamandang, anggo inda baen na mancit ko naso iboto hodo namarsyukur tu Tuhan Tai!" ning Jasobaruddin muse songon napaingot diri nia.
Halak asik marmodoman, anggo Jasobaruddin leng mamandang sapanjang di pardalanan, inda sodar ia madung lombom mata nia natangis i sajo, baen na unggal doma Malim Wahab tu abara nia so sodar ia.
Markisar-kisar lima jom pardalanan, iumumkon Pambimbing nai ma sian joloan bahaso Madinah nadung donok, motar boto hamu taroktok ni Jasobaruddin sai na sosakna roa nia na get mangaligi Madinah i, manombo jongjong bage ia manindo tuluar.
Motor nai tompangi ni halai i masuk ma tu Madinah, mulak tangis muse Jasobaruddin sampe tu Hotel Pamondokan ni Jamaah Haji. Tibo di pamondokan i ari pe madung bagas borngin, tai na antri muse dope dohot jamaah nasian luat na asing, on dope tarpaida di Jasobaruddin ribur ni halak mangalobi'i, rap sibuk sude dohot urusanna masing-masing.
Dung ibuat tas marangkat ma sude marpisah tu kamar panginapanna be, inda tarcaritoon be riburna Jasobaruddin atiha mangalewati lift soni atiha masuk kamar, dor longang, dor tarsoltu patnia asik-asik mangaligi-ligi.
....
Kabotulan salapan kalak kalai na sakamari, jadi rap marsompit ma soni, tai boto hamu anggo Jasobaruddin inda jabat namangua ilala ia, harana antong baya atiha dikampung pe nadung biaso do marsompit dibagas apalagi pala dompak adong tamu, manombo maradu pat, manombo maradu ulu. Di Hotel on na pake AC do olope na salapan kalak, podomanna pe sada be do, jadi anggo Jasobaruddin na hepi sajo ma ilala ia.
Painte di barangkatkon muse mulak tu Mokah, di Madinah ma rombongan samantara waktu markisar sambilan ari harana mambuat Arba'in (sumbayang marjamaah di Masjidinnabawi opat pulu waktu).
.....
Marsambung

Minggu, 16 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Onom)

Dung tenang ma pesawat i diginjangan, roma pramugari nai manawarkon minuman, ipangido Jasobaruddin ma teh susu dot roti, mangan roti ma Jasobaruddin lao minum tes susu. Harana madung kabiasoan mangidup pala dung manyirup kopi, inda sodar Jasobaruddin, ikaluarkon ia sigaret ngon cakuk nia.
"Pak, nggak boleh merokok!" ning peramugari nai
"Oh, iya, iya maap" ning Jasobaruddin lao pamasuk sigaret nia mulak tu cakuk nia.
"Anggo sonon da, inda na tagi naminum tes on" ning roa Jasobaruddin dibagasan.
Markisar sajom muse dung i, ro muse ma indahan na pake kotak, mangan muse ma Jasobaruddin dohot rombongan.
"Ulang tiop ari sonon sonangna, tongkin dei mamokmok ma iba on!" ning Jasobaruddin mandok dongan sabangku niai, minum pe antong sirup ma ipangido ia, pake kopi muse dope.
.....
Opat jom terbang, mandarat ma pesawat di India mangisi miak, sude panumpang inda dong na mijur. Rupanan dung mangan butong-butongan nangkin, boti muse nahurang podom muloi sian Kotanopan sampe sadarion, jadi rupana tarpodom Jasobaruddin nangkin. Tarpaida disia madung mandarat, jonjong Jasobaruddin.
"Alhamdulillah, madung sampe ma ita rupana, uambang dei nadao Mokah i dabo, pardalanan dua jom do rupana!" ningia ma lao get mijur.
"Ulang ko mijur, namangisi miak doon, di India dope ita on" ning Malim Wahab mandok Jasobaruddin.
"Alaaa, sugari tola mijur mar saparopat jom peda, get pasuo jolo dot Hemamalini sanga Amitab Bachan, isajomei najolo Bintang Pilim paporit niba pala manonton di Beskop Sawahan" ning Jasobaruddin, iambang ia muse dei na i Bandarai bagas ni Bintang Film i.
.....
Maradian markisar satonga jom, marangkat muse ma mulakan arah tu Arab Saudi, ro musema minuman, ilotap Jasobaruddin muse antong. Taringot ma rupana Jasobaruddin di simatobang nia nadung parjolo tu adopan ni Tuhan tai, manetek ilu nia lao iapus ia dot saroben niai. "Sugari baya leng adong dope sannari, rap marangkat ma iba on" ningia ma dibagasan roa nia. Tarbayang ma mulak Jasobaruddin najolo dompak daganak, sanga sonjia kasih sayang ni simatobang nia disia, inda pe sompat tarbalos madung parjolo mulak tu akhirat. Tinggal ma Jasobaruddin sabatangkara, rundat-randit tu jae tujulu sampe pasuo dot umak sitaing atiha Jasobaruddin manompang dohot kalak marjagal indahan di Pasar Kayu Laut.
Inda sodar Jasobaruddin na tangisi, tarpodom muse ia saulak nai, sapala baen naompot doma ilala ia muntong osa nia, rupana i urakan katinggian ni pesawat harana get mandarat ma di Bandara King Abdul Aziz di Jeddah.
"Astagfirullohaladzim, uambang nangkin na get madabu ita, pas kulala songon turunan di jambatan Muara Soro pala sian pasar Kotanopan" ning Jasobaruddin mandok Malim Wahab (Najolo dabo disi maia natagina marmotor dohot di Wek Lapan Panyabungan, harana siap jambatan manurun, margelombang muse, jadi pala copat motor i muntong jabat osa niba).
.....
Roma pangumuman so ipasang sabuk pengaman harana pesawat get mandarat, jadi marsipasang muse ma. Jasobaruddin antong madung maila harana nangkin peramugari nai mamasangna, jadi ipasang ia masoni sasada ia. Tai anggo mambukana purak-purak muse ma inda malo ia.
"Pinomat sakali nai ipature ia iba, ima godangna antong ibayar ongkosna" ning roa Jasobaruddin muse ma, iambang ia na ia dei manggaji peramugari nai.
.....
Singkat carito marmijuran ma sude panumpang, dung mangucap salam mijur muse ma Jasobaruddin, ipaombang ia saroben nia, sujud syukur ma ia disi, harana madung sampe di Arab Saudi. Inda nasobar ia get copat sajo lalu, ipotong ia sude barisan tujoloan, ipareso ma sude barang-barang, harana inda tola maroban panganon, taringot Jasobaruddin namaroban rondang sapoken, ipacopat ia ikaluarkon ia sian tas, imasukkon ia tu kupiah nia. Pas lalu tu pamareksaan, ikaluk ia polisi nai lao mangapus apus janggut nai, martata polisi i, :

"Marhaban, marhaban!", ning adun sajo ma mandok Jasobaruddin, untung ma deges palastik ni rondangi, inda manetek kuah nai jabat tu baju nia, anggo inda madung sambang. Idokon kalak antong naso tabo mangan di Arab, bo i pasang Jasobaruddin rupa rondang sakilo.
.....
Harana Jasobaruddin on dohot rombongan tarmasuk Haji Tamattuk do (parjolo umroh daripado oji), jadi dung ngon Jeddah torus ma halai tu Madinah painte masuk muse Waktu Haji.


Marsambung....


Sabtu, 15 November 2008

Mancubo-cubo

Martiot-tiot doma sora ni uyup-uyup si Porkot diparik-parik i padahal ari pukul sapulu dope borngin, uyup-uyup na pe da antalogung do.
"Ro muse ma ambeng nagodang i" ning roa si Miskah ngon bagas ni alai i. "Na so iboto nia dei alak naloja tusaba sadarion" ning roa nia sasada ia.
....
Inda sadia onok tong madung lalu si Porkot di parik ni alak si Miskah i, muloi muse ma ia mangkusip.
Habang baya soroihan
Nasonggop tu simata niari
Tujia sajo doho nanga Miskah narian
Loja mata baya manjalaki
"Tujia muse mai antong jabat, kehe baya tusaba, songon abang i dei dabo nabisa di hutaon sajo, anggo songon ibaon baya inda bisa i!" ning si Miskah antong mangalus.
"Inda dapot jiba sanga jia na tujia, rupana nadung tobang do carito ni alai saborngini, aupe ujung nai doma na ubege" ning Amangboru Jasalimpotpot palalu carito (so ipake gorarnia Jasalimpotpot harana namaloan amangborui najolo pala marsimonjap atia mar Oloma, inda binoto madung mago, inda binoto muse madung ro).
"Olo nimu olo ma, bungkus abitmu keta ma!" ning si Porkot ma dabo ngon toru.
"Painte tongkin da abang!" ning si Miskah ngon bagas, asok-asok mabiar ia tarsonggot simatobang nia.
Singkat carito ke ma alai tu kampung sabolah rencanana marnikah lari, harana adong disi uda ni si Porkot karejona P3NTCR (Pembantu Pegawai Pencatat Nikah Talak Cerai dan Rujuk), najolo idei gorarna dabo molo Kodi. Painte-inte torang ari marjuguk-juguk ma halai jolo di sopo-sopo sabaan, harana atiha morot kalai sian huta nangkin tong pukul tolu dope andostorang.
"Assalamu Alaikum!" ning si Porkot ma
"Wa 'Alaikum salam, bo aha do namagua on?" ning nanguda nia ma purak-purak marsapa, padahal nanguda nia pe na marikah lari do najolo.
"Ison bo parmaen ni nanguda!" ning si Pokot ma mandok nanguda nia.
"Boooo, butet, oban jolo tuson danon!" ning nanguda nia ma get patuduk kalai (ulang margiri dabo, na get mangupa-upa si Porkot do dot si Miskah).
"Ape, juguk ma jolo, get ro mai udakmu ngon aek!" ning nanguda nia muse dung siap iupa-upa ia halai nadua.
Inda sajia onok tong roma udak si Porkot ngon aek, tarpaida isia madung di bagas si Porkot dohot boru si Pinomat namargorar si Miskah. Dung juguk udak si Porkot, marsapa ma ia tu halai nadua sanga naget sonjia maksud na, :
"Angan-angan nami udak get langka matobang mada" ning si Porkot antong mangalus.
"Bo deges mai, jadi aha do maksudna naget marikah on?" ning udak nia marsapa.
"Get mancubo-cubo sugari udak!" ning si Porkot muse
"Inang go inang, mangua ning babamu?" ning udak nia holas
Mangambur si Porkot ngon bagas tu toru, untung ma pasuo dot ia sada tobang-tobang, marsapa si Porkot tu tobang-tobang on.
.....
Inda sadia onok ro ma mulak si Porkot tu bagas ni udak nia, marsapa muse mulak udak nia tu si Porkot, tai leng naholas dope ba.
"Aha do nangkin maksudna?" ning udak nia muse
"Get mandalankon sunnah ni Nabinta, boti giot manjalaki kabahagiaan dunia akhirat!" ning si Porkot lanom doma pandokna lao munduk.
"Mandung marguru boltokmu da!" ning udak nia mandok si Porkot
.....
"Aso iogar ko nanga daganaki?, naso ibo mai rohamu i, tai ita pe najolo nasongoni do inda na iboto abang sanga aha dokonon" ning nanguda si Porkot mandok Udak nia ibilik lao marsianyang.
"Ah, pura-purak na dei dabo, ulang antong iba sajo namangarasoi!" ning Udak si Porkot mandok nanguda nia lao mangkidik-kidik na.
"Urgit baen!" ning nanguda nia

Rabu, 12 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Lima)


Ari Sinayan tanggal sapulu bulan Dzulqaedah, ipabuat halak sakampung ma Jasobaruddin marangkat tu Mokah, bahang ma Ustad Zulkarnaen dohot sora nasangat gogo, maneteki ilu ni Jasobaruddin mambegena boti muse halak nabahat. Dung marsisoloman, marangkat ma Jasobaruddin manuju Kota Medan mar motor na icarter sian Kotanopan. Sapanjang pardalanan sian Kotanopan tu Medan inda nasodar Jasobaruddin be baen sosakna ilala ia naget tu Mokah on.

Torang ari lalu ma Jasobaruddin dohot rombongan di Medan torus ma masuk Asrama Haji painte waktu ibarangkatkon tu Mokah. Jabat do tolu ari muse rombongan ni halai disi, jadi sapanjang ni i anggo Jasobaruddin inda na aru tarpodom be andigan painte so barangkat.

Ari na ipainte-inte niai akhirna ro juo ima ari Kamis, markisar jam 4 manyogot madung ngot Jasobaruddin torus tu Masojid sumbayang subuh, dung salose ipasiap ia ma sude barang-barang nia harana angkan na manuju Bandara ma naron jam pitu. Iring-iringan ni Jamaah Jasobaruddin mardalan palan-palan manuju Bandara Polonia Medan, tarpaida ma isia Bosi Nahabangi sian na donok, dosir taroktok nia mangidana. Harana dompak dikampung antong menek to tarida diginjangan, bo rupa nagodangan do, hampir do saratus meter lanjangna, godangna pe sabagas.
Mardalan ma rombongan sude manuju arah pambarangkatan, ipamasuk Jasobarudin sude tas nia tu pameriksaani, inda iboto ia sanga tujia kehena.
"Ini pak tasnya" baen na ning anak boru do.
"Aso ngacopat idokon ko, tinggal iba non sondia dei?" ning Jasobaruddin
Masuk tu Pintu napaduana, tiiiittt...tiiiitttt...tiiiitt ning metal detector atiha ibolus Jasobarudddin.
"Sebentar pak" ning patugas Bandarai lao mancakari Jasobaruddin sanga maroban sabangso bosi, rupana solop baru nia do namarbosi.
"Na tusi sodabu roamu, sugari dabo bujing-bujingi do mancakari iba so tagi!" ning roa Jasobaruddin lao pamasuk solop nia tu samping detector.
"Ahadope ning kalai nanga?, kehe ma non kapal terbangi tinggal kita?" ning Jasobaruddin mandok pambimbing ni alai Seikh Qodir.
"Tai manyetempel paspor, sobar doho dabo!" ning Seikh Qodir mandok Jasobaruddin nadung loja jongjong baris na padua pulu sadana di balakang.
Inda sadia onok dung ni geleran ni Jasobaruddin doma ipareso parsporna.
"Ulang maonok tu ayah, ning Jasobaruddin!" lao mangapus tangan ni patugas nai.
.....
Mardalan muse ma rombongan sian terowongan torus tu pesawat i, tarsonggot muse Jasobaruddin, sapala sodar ia madung dibagasan.
"Assalamu 'Alaikum" ning Jasobaruddin atiha pasuo dot peramugari nai namarjilbab inda tanggung lagakna, boti muse ramahna.
"Alaikum Salam Warohmatulloh" ning peramugara nai mangalus.
"Bujing-bujing i do nai salam, ijawab ia" ning roa Jasobaruddin so ni sadasada ia.
"Mana kurcingku?" ning Jasobaruddin muse ma mandok peramugari nai. Itaruon peramugari nai muse antong Jasobaruddin tu bangku niai na topek muse itopi.
"Kakus?" ning ia muse ma adop peramugari nai baen lagak ida ia. Ipatidaon adun muse antong.
Dung rap juguk sude marsipasang sabukna ma harana pesawat get take off (terbang), inda binoto sanga nasomalo sanga na purak-purak nia pe, inda ipasang ia sabuk niai, ipio ia muse ma peramugari nadonok sian ia.
"Ini, ini,! ningia ma manudu sabuk pengaman diantara ni arumpang nia.
Mekel boto hamu peramugari nai lao mangkobetkon sabuk pengaman ni Jasobaruddin.
"Nai lambung nai sugari ikobet ia!" ning Jasobaruddin lao martata manampar Malim Wahab dongan nia sabangku.
"Anggo hamu peda, adong-adong sajo ulah muyu" ning Malim Wahab.
"Nasantak antong kacepatan ni pesawat on tie, saporkis doma nida halak i itoruan!" ning Jasobaruddin mandok Malim Wahab.
"Ah, porkis botul dei, tai inda pe namardalan kita" ning Malim Wahab lao martata
"Bo, uagan nangkin nadung terbang kita, na usangajo dei dabo ilambung tingkap on, naparmutaan au dabo" ning Jasobaruddin muse mandok Malim Wahab, iambang ia tarbuka ia tingkap nai.
Inda sadia onok antong terbang mada pesawat, mandoik doma Jasobaruddin baen songgotna ilala ia, manatap ia tu toruan, hodokan patnia.
.....
.....Marsambung.

Selasa, 11 November 2008

Istilah Ni Natobang-tobang

Bele-bele markatimbung Lupa Mangusa
Maksudna : Pala Markatimbung di lubuk dabo natagian i, ita rasoi do dompak daganak najolo, inda nabinoto madung ginjang ari, pala naro doma dorap-dorap ngon pudi
"Udok do kei sikola Arob margambur doho!" ning simatobang niba mai najolo.


Pajala-jelu Songon Parkuayam Ni Hajaran
Maksudna : Si Marudur ke Mangguris, Si Karlina Kehe Tusaba (inda antong ba, i na kerjasama dei gorarna). Pokokna maksudna sada tusiambirang sada tu siamun, rundut songon bonang na sarsar.


Marsitijur Tu Ginjang Hona Bohi
Maksudna : Ulang mardongki iba tu halak, tongkin do namangoluon, parmainan don sudena, onokan do tongkina nai hita di toru tano an. Samonis pe na i karejohon di ginjang duniaon, nangkan na mulak dei tu ita incogoton, porsaya ma hamu (Aso muse antong ke tu dakwah i).


Ulang Pili-pili Tobu
Maksudna : Najolo dompak daganak iba, inda na porlu piso pangubak ni tobu, ias dei sude isangkulitan dohot ruas nai, anggo sannari ulang icubo-cubo i, parmaraan godang dei, artina jia natarpangan ima soni, nangkon sei ipili'i.


Bargot Manopotkon Sige
Maksudna : Tarsarupo dei dabo dohot Balik Tot Ni Manuk. Najolo poso-poso do ro tu parik-parik-i mangkusip bujing-bujing, anggo sannari bujing-bujing doma na ro mangkusip alak lai (tai boto indape unjung pasuo dot au on, ning roa muyu ale?).



Songon Namangan Pining Sisungkot Kola

Maksudna : Inda ipangan ale por roa, ipangan inda tanggung capotna. Apalagi pining sundari, ibola inda tanggung bontarna, isargut inda tanggung pirna, ima so idokon halak i gulo-gulo sakotu.

Di akhir jaman on pe bahat mai nasonon tarutmo masalah agama, pas songon na maniop bara itangan, itiop ale mosok tangan, ipalua barang ambung.

Songon Siala Sampagul
Anggo on nangkon ita caritohon be, apalagi na penganten baru dope, inda na tarrorai mesrana, ra bage dei alak lai i mardahan dot manyapsap baen mesrana, tai tar dua poken maia bai, awas komu dongan bujing-bujing!!!.

Minggu, 09 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Opat)

"Anggo na Sadai na get mamuliohon sada-sada halak i, inda dong nabisa manghalangina, soni muse mula get di hinoon Ia, inda dong muse nabisa manolongna" ning Ayah Guru i disada maso atiha Pangajian Rutin Mingguan ari Sinayan di kampung nami an.
.....
Atiha manyuan lasiak i Jasobaruddin namamura do arga ni lasiak, tai soni ma rupa paruntungan ni ibana, pas mongkol lasiak niai, muloi muse ma magodang argana harana donokma bulan puaso. Lasiak niai pe tumbur doma, gorarna pe antong arangan nabaru dibuka, inda songon sannari angkan na i pupuk, i simporot bage so jolo denggan topakna.
"Na deges huida dongan lasiak mon?" ning Japorkis ma ombar nia di kobun
"Alhamdulillah boto, aupe nasianyang dei ulala namarlasiakon, baen arsak ni roa do dompak songonon masona" ning Jasobaruddin mangalus
"Tu Mokah ma ita da on" ning Japorkis mangarisak
Tarsonggot Jasobaruddin mambege Mokah, inda sodar ia manetek ilunia mambege Mokah, mandoah ia ibagasan roa nia molo marhasil tongkin nai boti cukup epengna kehe ma ia tusadun manuneon Rukun Islam na palimana.
Tibo di waktuna panen lasiak ma Jasobaruddin, mulo-mulo dua goni, sidung ni margoni-goni. Gok ma epeng nia, ipartabusi ia muse ma sere di dalan kuliling Pasar Kotanopan i, sahinggo inda sodar ia madung cukup ongkos tu Mokah, lobi muse dope. Kehe maia mandaftar lao mambayar ONH (Ongkos Naik Haji) tu Lembaga namangurus haji.
Singkat carito, dipitu ari rayoi kehe muse ma ia tubalikan manjalang lao mangontang alak bagas nia mulak tu huta, boti mandokonna bahaso naget marangkat ia tu Mokah sataonon. Tai boto rupa inda na porsaya juo dope alak bagas niai disia bahaso nadung bahat epeng nia.
"Iambang ia roangku ra au mulak, get tu Mokah bagema ningia, hum monmon nia pe inda pe na tarapus ia" ning adaborui ma adop simatobangna disada waktu lao mardahan.
.....
Marayak puaso sataoni, madung sibuk Jasobaruddin kehe mangaji pala ari Sinayan manyogot, pala ari Akad tong, sibuk muse ma ia kehe manasik, marheranan halak nabahat mangidana.

"Amang, inda siontang-ontang dongan, iba na alip bata dope kaji homu madung manasik" ning Jamangandar ma marsianyang.
'Tai na manuntut ilmu goararna, olope naso binoto sanga andigan kehe, marsiajar iba soni" ning Jasobaruddin lao mekel adop samping, inda na dong antong mambotona naget kehe tu Mokah ia, sangajo do sip-sip ia songoni.
.....
Dung salose dope ari rayo, masuk ma bulan Pangapit (Zdulqo'dah), mangadop ma Jasobaruddin tu Kahanggi nia di hutai mandokonna bahaso na giot marangkat ia tu Mokah, so ibaen jolo karejo sanga sadiana pinomat mangido doah. Geger sahutai mambege Jasobaruddin get marangkat tu Mokah, padahal bahat do disi alak na kayo inda nakehe dope tu Mokah, balik-balik Jasobaruddin hum na panen dope lasiak madung get ke Tu Mokah.
"Hami, taon naro marangkat dot umak ni daganaki rencanana, get mandaftar mon" ning Jaombus muse ma dilopoi adop namarminuman i mangecek, padahal inda nadong namarsapa, harana tarmasuk ma antong sada Jaoumbus namaradong di hutai tai indape na oji.


.....
Tolu ari nai so marangkat, marontang dongan ma Jasobaruddin halai sakahanggi lao mangkoyok ambeng sada.
Borngin nai markumpul ma sude dibagas niai magkobari, muloi sian alak bagas, mora, anakboru, kahanggi mangido ijin boti mangido mohop torus tu mangaji Yasin, takhtim dot tahlilna boti mandoah. Ison inda tartahan Jasobaruddin be nasotangisbe, tarida ma disia kakuasoan ni na Sadai nadung mangalehen waktu boti kasempatan disia bisa mangarejohon Parentah ni Tuhan tai ima Naik Haji.
....
Marsambung...

Sabtu, 08 November 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Tolu)

Sidung bilal i bahang, roma udan na sangat por, mar khutbah ma Khotib Ahmad Sobari dohot semangat na marapi-api harana baen na gogoi udan mangimbangi sora ni udani muse khotib i. Dung salose mambaca Mukaddimah, markhutbah ma Khotib i:

Saudara-saudara kaum muslimin yang berbahagia!
Allah SWT memerintahkan kita untuk bersabar dalam segala hal yang kita jumpai dalam kehidupan ini, sabar diwaktu senang, sabar juga diwaktu susah. Tidak ada seorangpun didunia ini yang tidak diuji kesabarannya, baik dia itu Nabi dan Rasul apatah lagi manusia biasa seumpama kita sekalian. Manusia akan diuji dengan harta dan anak (keluarga)nya, apakah itu sekalian akan mendekatkan kita kepada Allah SWT atau malah sebaliknya.

Bersabarlah jika menghadapi kesulitan dan jangan lekas bergembira jika beroleh untung, sebab kalau keuntungan itu hilang daripada kita supaya kita tidak berkecil hati. Untuk itu ambil lah segala sesuatu (senang dan susah) menjadi pelajaran guna lebih mendekatkan diri kita kepada Allah SWT.
Ketahuilah bahwasanya Allah SWT berfirman dalam Al-Qur’an Surah Al-Baqoroh ayat 155, yang artinya :
“Dan sungguh akan Kami berikan cobaan kepadamu, dengan sedikit ketakutan, kelaparan, kekurangan harta, jiwa dan buah-buahan. dan berikanlah berita gembira kepada orang-orang yang sabar”

Songon nai sampakkon doma ilala Jasobaruddin khutbah i tu ulunia, pas songon gogo ni udan napor i, inda sodar ia maneteki ilunia mambege khutbah i.
.....
Dung do sadari i, maruba ma Jasobaruddin sambilan pulu darajat, baik ia mangenai urusan ni dunia tarlobi-lobi muse urusan ni akkirat. Karejo pe inda tanggung ringgasna be, siap mangguris, kehe ia tusaba, tibo waktu sumbayang maradian ia, potang-potang doma somulak ngon usaho. Masuk maghorib madung imasojid ia sampe tu kotu Isya, siap sumbayang i buka ia Qur’an, mangaji ma ia dua tolu lambar. Halak pe di kampungi bahat na heran, aso songi jabat partukaran ni Jasobaruddin.
.....
Disada ari dung siap mangguris lao painte-inte mandaek, maradian ma Jasobaruddin di pangkal ni bulu aor tobol di topi ni apeai. Mamandang ma ia tu arangan nadung tinggal disabolah gurison niai, marrencana ia get mambukana mulak harana apea paninggalan ni ompung ni alai i najolo nadung bahat namangkarumbak. Ibuat ia parang bengkok ngon kadangan, mangarabi ma Jasobaruddin di arangan nadung tinggal i, bo rupa siap ia juo lobi sapantak, songoni sajoma tiop ari sampe dapot ia lobi tolu bunbun.
“Aha do rencana get suanon di gas-gas nabaru ibuka i?” ning Jalambok ma disada maso
“Naso binoto dopeda pareban, angan-anganna cogot ma tutungon, tai inda pe uboto sanga aha isuanan” ning Jasobaruddin mangalus.
“Isuan lasiak le namuraan argana, isuan torung nabahatan panyakitna, pala kacang panjang napayahan jungjunganna” ningia muse mulak palalu obar.
Walhasil dung salose itutung ia kobun na baru irabi i, isua ia juo lasiak songoni dot torung, boti pitulo.
.....
Kira-kira sapoken dung salose isuanan sude, marrencana ma Jasobaruddin kehe tubalikan mangaligi si Taing dot umak nai lao manaruon balanjona.
"Angkon nai ligi mai, tai ia do na kehe?" ning jando si Tumbur ma marsapa songon na cimburu.
"Malungun au di si Taing!" ning Jasobaruddin antong mangalus
"Si Taing sajo ma alap dabo, sai bahat naasing anggo umak na!" ning jando si Tumbur muse ma songon namangalap-alapi, get goyang muse ma Iman ni Jasobaruddin.
Inda ijawab Jasobaruddin tong be, torus ma ia kehe dung ipasahat ia kunci ni bagas di ombar banjar niai.
.....
Dung lalu tu balikan, i ontang Jasobaruddin mulak adaborui tu alaian, tai indape ra adaborui harana mabiar jou ia inda namaruba dope Jasobaruddin. "Anta baen na ison do so sumbayang ia, ampot baen naison do so paringgas-ringgaskon ia, dung lalu tusadun tokin nai au muse mulak ke margas-gas" ning roa ni alak bagas nia sajoma dibagasan.
Torang ari antong mulakma Jasobaruddin tu alaian, lungun madung markurang, uos-uos madung mago, mur marniat ma ia padenggan sude langka dot panaili nia tu pudi niari.
Marsambung...

Minggu, 02 November 2008

Cap Kambing sanga Cap Badak, Halal sanga Haram?

Pengarang : Gozali
Judul : Cap Kambing sanga Cap badak, Halal sanga Haram?
Editing : FAS Nasution






Jaman sonnari jaman Apollo
Ama-ama pe mangaku poso-poso
.....
Ima da sabait logu di taon pitupuluan i najolo, inda uboto sanga isepe pangarangna boti namangaloguonna. Namun jaru soni parsiajaran doma da ita buat siani, artina hita namangolu di akhir jaman on, ingkon na reso do iba, ulang sumbarang tangkup, ulang muse antong sumbarang porngas.
Ita pareso jolo carito on :

"Ape bo umak na, paisar dongan sotik le, non ro muse motor tinggal iba!" ning si Jagulo ma mandok alak bagasnia napasusun abit tu tas.
"Olo dabo, sobar nanga jolo" ning alak bagas nia muse mambalos.
"Jam opat ma antong bo, non inda dapot trip Ranto i dabo sayang!", ning Jagulo muse adop alak bagas niai songon na pamesra-mesraon.
"Ulang pake sayang sayang dabo, ligi ma si butet madung marlojong tudapur, maila ia mambegena!" ning alak bagas nia muse adop Jagulo.
"Alaaaa, nga jabat namangua ba i, taringot au dabo ita nadua najolo atiha margandak itoru ni kopi-kopi i" ning Jagulo muse songon namangungkap carito nadung lewat.
"Olo pe nataringot, ulang ilambung di daganak, atiha ita nadua ison, sanga isabaan, inda mangua abang sayang", ning alak bagas nia muse lao martata.
.....
Dung siap sude ipasusun pakean, salose muse sumbayang Ashar, madung marsijalangan dot alak bagasnia, marangkat ma Jagulo tu topi ni dalan godang an, juguk ilopo ni alak si Mardiah i, lao painte motor.
"Amaaaang, tujia muse don?" ning si Badul muse ma marsapa
"Tai on mabo, ro surat ni anakta na i Medan, ro jolo ningia tusadun, martamba muse paompunta" ning Jagulo antong manjawab.
"Hati-hati dongan tu Medan da, nabahatan isi pareman!" ning si Badul songon na mambiar-biari.
"Pareman ni ahamu dei?, saling di Hulandai najolo inda mabiar au, ahama hum pareman?" ning Jagulo muse songon napabeteng-betengkon, padahal unjung pe ia suada pasuo dohot Bolandai najolo.
"Motor aha do painteon on, so iba jolo agenna, iparar muse dei non panabusi ni imbako dot kopi paet" ning si Badul muse marsapa
"Sanga jia ma nacopatna ro, pala Sampagul antong marsampagul, pala ALS mar-aeles!" ning Jagulo adop si Badul.
.....
Marayak Maghorib ro ma motor ALS, iambat si Badul antong motor i lao maniop tas si Jagulo, torus ipaido ia muse antong parsigaret di parmotor i. Singkat caritona mardalan motor, ipatik Jagulo sigaret lao mamandang-mandang tu luar mangaligi-ligi kampung na ilewati ni motor i. Kabotulan dongan nia sabangku tobang-tobang muse, jadi na cocok sajo ma carito ni halai nadua, masalah paporangan i najolo, padahal lahir kalai nadung mardeka do ita. Kasidunganna tarpodom Jagulo sandar tu tingkap ni motori, mungkor doma baen asyikna, pas songon na ianggun antong ilala ia, harana maklum ma dalan di hitaan, nabahatan lubang dei sampado na licin (maso i doba, anggo sannari santak tu saba-sabaan mar aspal beton).
....


Tarsonggot modom Jagulo madung di Limapulu, mijur ma Jagulo kehe tu rumah makan i torus tu kamar mandi. Dung ni juguk ma ia di bangku ni lopoi, lao mambuat indahan nia na ibungkus ni alak bagas ni nagkinan dohot bulung pisang. Inda pade ilala ia na so manabusi, ipio ia ma parjagal nai mangido minum. Kabotulan adong di lamari ni lopoi dua mocom minuman, samocom antong cap ambeng na bontar, samocom nai cap Badak. Marpikir godang antong Jagulo sanga nadia naget paidoon nia.
"Pala ambeng antong halal ipangan, pala Badak haram" ning roa nia ma dibagasan lao taringot tu kaji sabulan nalewat di alaman bolak.
Ipaido iama sabotol antong minuman cap ambengi, roma parjagal i sada bujing-bujing na lagak manaruonna. Rupana get lalu tu lambung ni si Jagulo mapitung anak boru on, jadi midop-kidop mata nai.
"Baen bahat epengku ida ia, main mata ma ia tu au, iambang ia muse ma ra au, olope na muap moyo umak si butet inda angkan na upadua i" ning bayoi ibagasan ro nia lao manyarsari epeng kotip sian uncang-uncang nia, padahal baen namapitung do anak boru, masuk saba-saba (agas) tu mata nai.
"Na sonting antong dai ni munuman on", ning roa Jagulo lao morot ngon lopoi.
Dung lalu tu motor i, marcarito ma Jagulo di ombar niai,
"Nga na santak ma roamuyu i, baen ida bujing-bujing parlopoi bahat epengku, main mata ma ia tu au, roangku madung i ilmui nia bangenan ma au on, harana songon na monggot kulala" ning Jagulo ma padahal baen na Kamput do nai lotap niai, aso antong inda monggot, margolap-golap non potan i.
.....
"Jadi imada, sanga aha pe nanida di akhir zaman on, pareso jolo, ligi jolo, ulang sumbarang lumpat, ulang muse sumbarang ambur songon ambur julung". "Baen Sidimpuan ning kalak "Em Majolo" ningia ma". "Tarsongon parmotor dei dabo, pala get mardalan, pareso jolo ban nai, pareso muse miaknai, ligi olina, cubo rem nai, pakam do sanga blong, bujing-bujing do sanga namarando" ning abang Gozali lao manutup carito songon na paingotkon.
"Sidimpuan Em Majolo i, sonjia muse caritona?" ning ku marsapa
"Alaaa, sada-sada mada", ning abang Gozali mandok au.

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Dua)

Mardahan ma Jasobaruddin lao marungut-ungut sada-sada ia dibagas niai, dapot ia dua nai torung incor (torung tunjuk), ima iompapkon ia diginjang ni indahani lao get masak. Untungna ma dompak poso-poso najolo jungada Jasobaruddin mardagang atiha sikola PGA kalas dua, jadi anggo mardahan malo do ia, tai anggo manggule ba inda na ibotona.
Dung masak indahan, mangan ma Jasobaruddin lao maneteki mon-mon nai, rupana inda malo ia manggiling, iporngas ia lasiak cino i dot torung nangkinani. Siap mangan kehe Jasobaruddin tu lopo mangalap sigaret lao minum kopi. Bo rupa, nadung bonggal do di kampungi bahaso nadung itinggalkon adaborui Jasobaruddin, jadi marsapa ma dongan-dongan, boti deba mangarsak, adong muse namangarisak.
“Tarsonjia do nanga caritona, sosongoni jabat?” ning si Ayah si Maruba ma marsapa
“Ala, sonjia ma antong, gara-gara ni Badak dot Gincu juo mada, tai apea pe ale pitu pulu tolu batang nai doma, sajia ma dapot sapoken?, saba pe na dua pantaki maia, hum nacukup mangan ma, ijia muse ma dapot iba panabusi ni Badak dot Gincu?” ning si Jasobaruddin antong mangalus.
“Pabahat doma sobar da i angkang, angke Jolo Surat-suratan dei so baru ipon!” ning si Parlindungan muse ma muloi mangarisak.
“Imada, ngana tarkuah sambal be” ning Jasobaruddin antong mambalos.
…..
Mulak ngon lopo, kehe ma Jasobaruddin tu saba mangaligi-ligi eme nadung haruar, lao paombus api di toru ni sopoi. Siap ipaombus api, juguk Jasobaruddin diginjang sopoi lao mangidup-idup, marpikir Jasobaruddin lao mamandang eme disabai.
Ima antong muse Jasobaruddin on, jaru soni pe cobaan tusia totop do songon gorar niai Sabar Sampai Akhir.
“Adong do dabo roangku Hikmah dibalik ni on sasudena” ning roa nia ma sasada ia (padahal si Hikmah na ke do tu saba).
“O, Tuhanku, lehen ma jau dalan kaluar sian parmasalahan on” ning Jasobaruddin lao mamandang adop langit
“Dung susah ko ingot ko ma Tuhan, dompak sonang ko ipardongan ko Setan" ningia muse mulak mandok iba nia songon na maila.
.....
Walhasil, marniat ma Jasobaruddin muloi sadari i, mangkarejohon sude parentah ni Tuhan tai sa tuk ni gogo nia. Buktina pas ari Jumahat i, kehe ma ia tu masojid sumbayang Jumahat, padahal biaso pala pas Jumahat na ipuntoling nia dei modom.
"Bo, ro angin na gogo nanga borngini?" ning ombar banjar niai ma lao kehe Jasobaruddin tu Masojid.
"Songon Pak Haji sajo doma nida" ning Jando si Tumbur muse ma mangarisak
"Alaaa, angkon dat-dat i uba dei dabo angkat niba, nga binoto i cogot haduan" ning Jasobaruddin mangecek songon nagalang.
"Mangua cogot haduan?" ning jando si Tumbur mulak marsapa songon na Penasaran.
.....

Marsambung.....

Sabtu, 01 November 2008

Madina, Madinah, Nadina sanga Mandailing?

Muloi diresmihon daerah taon jadi kabupaten tanggal 19 Maret 1999, sampe sannarion leng na bangga ma iba, olope pala di kampung tarutamo muse ma antong pala pas dompak diranto ni halak. Parjolo-jolo nai nasakali i Mandailing Natal jungada dei disingkat MANTAL, tai inda onok jabat, ning roangku markisar-kisar onom bulan. Dung ni digonti ma singkatan nai jadi MADINA santak tu sannari on. Molo marsapa dongan kampung niba atiha diranto, na banggaan iba i mandokna MADINA, halak namambegena pe kadang songon na tarsonggot dei mambege MADINA iambang kalai namarsianyang iba. Marsapa ma halai di iba sanga di dia MADINA, itorangkon mai antong tempat nai dohot bangga ni roha.

Muloi sian i ma santak tu sadarion, Tempat Tanggal Lahir di KTPngku pe dohot jop ni roa ubaen dei MADINA (madung dua kali mambaen KTP).
.....
"Tai MADINA do ningku, ido na utulis di karotes parmohonan nai, aso ibaen NADINA?" ningku marsapa tu dongan bagian Umum ni parkarejoanki namangurus KTPngku taon 2001.
"Madung udokon di Pangurus nai di kantor Camat bahaso MADINA, inda porsaya ia, ningia inda adong di Indonesia on daerah namargoar MADINA, mungkin NADINA dei ningia, ima so ibaen ia NADINA" ning dongan ki antong mangalus.
Kasidunganna utambai pat ni N ni NADINA i so manjadi MADINA, untungma indape i press, harana porlu dope angkon na uteken jolo.
.....
Mamparpanjang KTP di taon 2006 pe tarsoni juo,
"Wah hebat, bapak lahir di MADINAH Arab Saudi ya?" ning namangurus nai muse ma di kantor Camat.
"Ooo bukan pak!, MADINA disini maksudnya sebuah kabupaten baru di Sumatera Utara yang berbatasan langsung dengan Sumatera Barat, MADINA adalah singkatan dari Mandailing Natal" ningku muse mangalus.
Akhirna jadi juo KTP sonjia nadi roangki, dohot Tempat Tanggal Lahir MADINA.
.....
Atiha mangurus parpor pe songoni juo, kabotulan dongan muse usuru mangurusna.
"Rupanya karyawan ditempat bapak ada juga yang dari Arab Saudi ya?" ning namangurus nai muse ma di Imigrasi.
"Oh bukan pak, bapak ini dari Medan, nama kampungnya MADINA" ning donganki muse manjawab.
Akhirna itelephon dongan ki au tu kantor mangenai kajelasan ni Tempat Lahir, rupana pas au inda ditempat, jadi tarpaksa ma itunda tu cogot nai mangurusna. Aturanna tolu ari madung siap, tarpaksa juo ke opat ari painte kejelasan ni Tempat Lahir i.
.....
Santak sannari olope KTP, paspor, ataope urusan na lain-lainna, totop dei ubaen MADINA jadi Tempat Lahirku. Bo rupa, sian na u pamanat-manati, sannarion nadung terkenalando MADINA sampado Mandailing.....".

"Aaaaaahhhhh MADINA YANG MADANI"!!!!.

Kamis, 30 Oktober 2008

Jolo Surat-suratan Dei So Baru Ipon (Sada)

“Ligi dabo jolo ombaron, halak si Horas marmotor, halak si Tondi marparabot Jepara, halak si Dingin margonjong berlian marjaring, aggo ho, hum mangurus daganak sada nasikolape inda ture, inda salose!” ning umak si Taing mandok alak lai-i pas songon logu ni Odang Masdani.
“Alaaa, Anggo halak si Horas, si Tondi dot si Dingin, Horas Tondi Madingin” ning uda Abdurrahman namargorar harajaan Jasobaruddin (baen sobarna).
“Na songon itik domada hita uida on” ningia muse palalu obar.
“Olo, pas dontong songon itik, manyosop sajo, angke incogot kaduan mur so adong be panganon, manyosop sajo mai antong, kasidunganna aek sajo mai kaluar” ning umak si Taing muse mur mabekbek.
“Inda-i dabo maksudna, gogoan sora ni boru-boru pado jantan, mardosa do da ho-i” ning Jasobaruddin muse mangalus.
“Na malim gurumu, na malo ilala ho, anggo sonon sajo ma ita, mulak ma au tu amian tu balikan” ning umak si Taing mangancam.
“Ulang ba, ise muse pature iba ison tongkinnai iba natobang, tai udokon do di ho ulang sai ligi ombar banjartai, au do ligi dabo!” ning Jasobaruddin manyobarkon umak si Taing.
“Aha do ligi-ligion ko?, iambang ko ma nanga na ganteng ko?” ning umak si Taing muse.
“Inda pola nian na ganteng, tai sabotol (botohonna do da)” ning Jasobaruddin lao marsianyang.
.....
Bo rupa, inda namarsianyang adaborui, torang ari tarsonggot Jasobaruddin, inda adong inang ni danak i bagas be. Ijalak-jalaki ia tu jae tujulu inda dong pasuo, takar natungkap doma naso ipatalak na manjalakinai.
“Nadung marangkat ma umak si Taing tu balikan mayogoti, abur dope ari dot si Taing pe iobanna do uida” ning ombar banjar nia mandok Jasobaruddin.
Juguk tondo baya Jasobaruddin diginjang tangga mambege obar ni ombar banjar niai lao martungkol isang songon na marangan-angan. Martubi pe manuk dijolo nia inda na isodar niabe, baen namangambur doma manuki tu sia so tarsonggot ia.
.....
Bele-bele marangan-angan Jasobaruddin di ginjang tangga ni bagas niai, inda sodar ia madung pukul sambilan, padahal nagiot kehe do ia nangkin mangguris. Taraso ma ilala ia marngaok boltok nia songon namale harana inda nadong dope masuk muloi manyogoti. Iungkap ia udon korak doma isina, iungkap ia muse uali lasiak-lasiakna doma na adong. Marniat ma ia mardahan jolo sobaru non marpikir sanga songon dia dalan get boluson. Ibuat Jasobaruddin ma induri tingon parapi, ibuat ia muse danon dua takar ngon kaleng danoni, ioban ia tu lambung ni tingkapi, muloi ma Jasobaruddin marsege. Halak tong marsege monis nai dei tujolo, anggo Jasobaruddin ba ngada, rap tujolo sude, sampak bage doma deba danon nai.
"Jiana dooon?" ning jando ni si Tumbur ngon sabolah lao main mata boti martata.
.....
Marsambung....
Bulunggadung Mandailing, O Tano Hasorangan, Tano Hatubuan, Inganan Parmayaman, Lubuk Parkatimbungan, Sian Ranjo Batu Santak Tu Sihepeng, Tano Nagambur Nanapu, Ingkon Mulak do au pala marhepeng..... alaleee bayaaa...