Silalat di Angkola,
Bulung Gadung di Mandailing
Ulang marmayam amang di na sikola
Anggo gara-gara ni bujing-bujing



Rabu, 11 November 2009

Utandai Doho Dabo Bayo


Itandai homu do ale dongan-dongan sasudena Bange? Inda huta Bange na lewat Malintang ba. Bange na di maksud di son, sabangso tano do tai tano on tano panganon. Pandok ni halak najolo baen ubat, tai ba anggo roangku dongan baen suada ni panganon mada on najolo baen susahna ngolu waktu darurat i. Au sandiri pe jungada mada udai tano Bange on, ima didalan-dalan tu Patialo (adong kampung antara ni Siluak dot Usortolang, kampung nai marrambin tubariba baru manongkok tu dolokan). Daina capot-capot talmis, adong juo tar songon na manis.

Jadi imada koum-koum sasudena, najolo ni najolo, adong ma sada huta di Mandailing Julu namargorar Muara Bubus. Di Huta i adong Tano Bange inda sadia dao sian tapian ni dadaboru, jadi dodasma halak marsibuat tano bange dison olope manyogot ato arian sanga potang-potang. Rupana tano Bange on, inda namanyarsar di tanoi, tai marurat do mur tubagasan. Jadi mur maonok, mur tu bagasan do mangkali na, pangabisanna angkan na imasukkon doma satonga sibuk niba sapala mambuatna (ngon pusot santak tu ulu).

Disabolah ni Hutai (hira-hira tolu kilometer siani) adong muse sada huta namargorar Muara Sorpak. Dihutaon adong ma sada bayo parkipek balom namargoar Jamanggutu, bayo on tarulah doon, tinggal lagi tarparholas saotik halakna. Tardok do dabo sangajo on mai usaho ni bayo on, harana di maso i susah dope parusahoan atope karejo manjalak-jalaki duru ni halak songon sannari. Pala marrasoki itukarkon ibana mai tu danon, dapot mai non mar dua tu na tolu tekong sada balom.

Kurkkk..kutuuuu....tuuuu, kurrrr....kutuuuu....tuuuuu, prepek...preeekkk puuuuttt...ning balom ni Jamanggutu muse ma sian cangkak parpikek nai, dor muse i potek Jamanggutu sian toru ni dangkai, mur ma situtu 'ntong sora ni balom on i cangkak i. Tai soni ma rupana paruntungan ni Jamanggutu sadari, madung get pukul dua arian leng naso dong juo dope dapot. Kasidunganna ioban ia cangkak sian i get mulak tu kampung. Tai di tongandalan taringot Jamanggutu bahasona adong di Huta Muara Bubus tano bange. Jadi marniat tong Jamanggutu giot mambuat na baen simpan-sipanon pot cogot kaduan adong porluna, lagina daripada landang inda maroban sanga aha non tu bagas.
.
Mamotong ma Jamanggutu sian arangan-karangani torus tu kampung Muara Bubus torus tu topi ni hutai. Sanga baen na ariani pe antong so longon, inda ita boto, tai na jelas longon halak dompak di tapiani soni muse di pambuatan ni tano bange i. Tai boto songon na tarsonggot Jamanggutu, harana tarpaida disia sian nadao songon na itutupan pambuatan tano bange on dohot marikin (salin maridi). Jadi songon na holas mada Jamanggutu "hum sonon dope tanona, taru na itutupan ma dohot salin, iambang kalak kampungon roangku tano ni halai on, inda iboto halai tano ni Tuhan do on" ningia ma dibasan roa nia songon na holas. Mur ipadonok Jamanggutu antog tu lubang ni tano bange on, isintakkon ia salin maridi i sagogo nia lao holas..... "oooiiiiiiiii..... ise deiiiiii" ning na ma dabo ro sora sian bagasan.... rupana baya Inang si Muliadong do dompak unggil mambuat bange disi dung siap maridi nangkin, rupana leng marsalin maridi dope inda marbaju. Baen na halak najolo antong ale gorarna jadi sibukna pe tarcoklat-coklat songon rupo ni tanoi, mari ari muse parnidaan ni Jamanggutu on pe songon na muloi ma markurang.
.
Jadi mangalumpat doma da Jamanggutu tu rompo-rompoi lao marlojong tiop cangkak na dohot tangan siambirang, tangan siamun ni ibana maniop balutan ni abit karung nia so ulang sar-sar, ipamereng ia muse tudung pandan panutupi muko nia so ulang itandaan. Rope umak si Muliadong antong baen nadung maila parasaan nia inda iboto ia sanga aha dokononbe, leng manudu-nudu ma songoni adop bayoi salao mandok ..... "Utandaiiiii doho dabo Bayo, Tudung Pandan Kupiahmu, belek-belek parsalapaanmu, kotak-kotak ragi ni abit karungmu" ning umak si Muliadong sajo ma marulak-ulak lao manjalaki salin maridi nia nadung sangkot di batang ni lancat taroban si Jamanggutu.
.
***

Tidak ada komentar:

Bulunggadung Mandailing, O Tano Hasorangan, Tano Hatubuan, Inganan Parmayaman, Lubuk Parkatimbungan, Sian Ranjo Batu Santak Tu Sihepeng, Tano Nagambur Nanapu, Ingkon Mulak do au pala marhepeng..... alaleee bayaaa...