Ba Duo Diateh Ban

Jungada do ale dongan-dongan, koum-koum nami taringot hamu atiha ita najolo marsiajar mangaji dibagas ni guru mangaji? Di toru ni taon lapan puluan i, inda pe adong buku Iqra' songon na diparsiajaran ni daganak sannari. Jadi maso i, buku Omma dope gorarna (ibuat goar on ima sian Juz Amma. Amma on ima pangkal ni surah An-Naba' juz 30). Sampe diari sadarion tarutamo dikampung-kampung di Mandailing leng na ipake juo dope buku Omma on, olope sada-dua tolu sikola madung manggonti on dohot buku Iqra'. Maksudna sarupo do da on, rap marsiajar mangaji Qur'an, somalo muse sumbayang, dohot na asing-asingna.

.....

Songon dia na dung rap hita maklumi, khususna di Mandailing tardokon do roangku 95% na marugamo Islam do. Islam on ro na sian Arab, marbahasa Arab, jadi tontu antong angkon na iparsiajaran do bahasa Arab on, so malo iba mangaji, mangarti muse iba pala sumbayang sanga aha nadidokon i, songoni do ning apak Guru so denggan iba namarugamo on.

Taringot di parsiajaran Bahasa Arab atiha mar Juz Omma na jolo, i eja ma huruf Hijaiyah on sada-sada, iloguon muse, kira-kira songonon : Alif, Ba, Ta, Tsa.... sampe Ya. Sidung ni : Alif diateh A, Alif Dibawah I, Alif di Dopen U = A-I-U, Ba Diateh Ba, Ba di Bawah Bi, Ba di Dopen Bu = Ba-Bi-Bu... sampe muse tu Ya. Sidung Songkoni : Alif Duo Diateh An, Alif Duo Dibawah In, Alif Duo Di Dopen Un = An-In-Un, Ba Duo Diateh Ban, Ba Duo Dibawah Bin, Ba Duo Di Dopen Bun= Ban-Bin-Bun. Ido Anggo Aslina cara mangejana. Tinggal Lagi atiha dompak daganak iba najolo, ipotong-potong bahasa nai ipapendek so ummomo basaon, jadi songonon. Alif Date A, Alif Bawa I, Alif Dopen U = A-I-U, Ba Duo Date Ban, Ba Duo Bawa Bin, Ba Duo Dopen Bun = Ban-Bin-Bun.

Muloi sian daganak au najolo, ma dung heran ma au on sapetona, aso songoni mangejana, makasudna bahasa nai doda, harana pala sian Bahasa Arab antong sugari, songonon dei mangejana : Alif Fatah A, Alif Katsro I, Alif Domma U= A-I-U, Ba Fatahain Ban, Ba Katsrotain Bin, Ba Dommatain Bun=Ban-Bin-Bun. Anggo sian Bahasa Malayu (Indonesia), songonon muse dei sugari mangejana : Alif Diatas A, Alif Dibawah I, Alif di Depan U=A-I-U, Ba Dua Diatas Ban, Ba Dua Dibawah Bin, Ba Dua Di Depan Bun=Ban-Bin-Bun. Pala Sian bahasa Mandailing, sugari angkon songonon : Alif Diginjang A, Alif Di Toru I, Alif Di Jolo U=A-I-U, Ba Dua Diginjang Ban, Ba Dua Di Toru Bin, Ba Dua Di Jolo Bun=Ban-Bin-Bun.